Wielkopolskie krypty i podziemia

W ramach otrzymanego stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego przygotowuję publikację naukową pt. Wielkopolskie krypty i podziemia, która ukaże się pod koniec 2024 roku. Zaplanowałem również stworzenie nowego szlaku kulturowo-turystycznego wraz z dedykowaną stroną internetową, gdzie będziecie Państwo mogli zapoznać się z tymi wyjątkowymi, zapomnianymi i w większości wypadków wymagającymi ogromnej troski i natychmiastowej pomocy miejscami. W ramach projektu zaplanowałem również wizyty w wybranych kryptach. Wcześniej, nim do nich wejdziemy, poznamy historię miejsc, przy których zostały usytuowane, osób w nich spoczywających oraz, a może przede wszystkim, w sposób naukowy zmierzymy się z tematem krypty, jako specyficznej formy architektonicznej. Poznamy ich typologię, różnice wynikające ze zróżnicowanych tradycji pochówków.

RELACJE Z WSPÓLNEGO ZWIEDZANIA KRYPT I PODZIEMI

2024.06.22 CZERWONA WIEŚ

2024.06.22 GŁUCHOWO

2024.06.22 STARY GOŁĘBIN

2024.07.28 CZERWONA WIEŚ

2024.07.28 GRYŻYNA

2024.07.28 STARY GOŁĘBIN

2027.08.16 ROBACZN

2024.11.16 BŁOCISZEWO

2024.11.16 PARSKO

ZAPRASZAM DO POZNANIA WYJĄTKOWYCH MIEJSC:

W ramach stypendium twórczego powstała również książka, pierwszy tom serii Et tumulum facite… Wielkopolskie krypty i podziemia. W ramach realizacji stypendium osiągnięto kilka, odmiennych, lecz zazębiających się z sobą rezultatów:

1) Dokonano inwentaryzacji krypty, grobowców, nekropolii w 12 miejscowościach zlokalizowanych na terenie trzech powiatów: kościańskiego, śremskiego i grodziskiego. Pierwotnie zakładano 9 lokalizacji. Zrealizowano zatem zadanie w zakresie większym o 25%, dzięki czemu udało się zadokumentować większą liczbę lokalizacji, a tym samym stworzono materiał źródłowy, wpisujący się w nurt badań podstawowych i specjalistycznych zarazem.

2) Inwentaryzacja objęła: wykonanie kwerend źródłowych, identyfikację pochówków, dokumentację fotograficzną, wykonanie planów architektonicznych, przekrojów i rzutów badanych miejsc. Stworzono również bazę informacji o stanie zachowania poszczególnych miejsc oraz wskazano na możliwe zagrożenia, ale i środki ochrony badanych miejsc. Poprzez inwentaryzację powstał również materiał mogący służyć służbom konserwatorskim czy sanitarnym oraz innym, które w celach statutowych mają opiekę nad tego rodzaju miejscami.

3) Dzięki przyznanym środkom w ramach dotacji możliwe stało się przygotowanie pierwszej tego rodzaju monografii naukowej pt. Et tumulum facite… Wielkopolskie krypty i podziemia, która stanowi materialną dokumentację przeprowadzonego projektu. Zawiera ona 10 arkuszy wydawniczych tekstu naukowego (rozdział wstępny; typologię form sepulkralnych; rozdział zasadniczy dotyczących 12 lokalizacji; bibliografię; indeks osób i miejscowości) oraz 160 ilustracji (fotografii, planów, reprodukcji) dokumentujących poszczególne miejsca. Ocena ich historycznego, artystycznego, kulturowego, zabytkoznawczego i naukowego znaczenia, wspólnie z dokumentacją ikonograficzną, tworzy specjalistyczne opracowanie dedykowane nie tylko miejscom, ale ważnym dla Wielkopolski osobom, a to za sprawą biogramów wybranych postaci. Dzięki temu powstało opracowanie przybliżające unikatowe miejsca i związane z nimi sylwetki osób, o niebagatelnym znaczeniu dla dziejów regionu, a w szerszym kontekście Polski. Uzyskana dzięki temu wiedza będzie służyć skuteczniejszemu kultywowaniu pamięci o nich oraz wzmocnieniu tożsamości mieszkańców Wielkopolski.

4) Zdecydowana większość opisanych, przebadanych i zinwentaryzowanych miejsc, jest na co dzień niedostępna, wobec czego powstała książka – docelowo wydana w większym nakładzie – będzie dawała szansę poznania tych miejsc. Stan zachowania opisanych miejsc nie jest na ogół właściwy, wobec czego projekt zwrócił uwagę na konieczność podejmowania działań zmierzających do zachowania tych pomieszczeń i
miejsc, jako szczególnych przykładów dziedzictwa kulturowego. Ponadto mają one bardzo duży potencjał edukacyjny i turystyczny, wobec czego publikacja (pierwsza z serii) pozwoliła na ich ocenę ich prezentację.

5) Poza publikacją książkową, odbyła się seria spotkań w poszczególnych, wybranych lokalizacjach, w trakcie których możliwe było zapoznanie się z historią poszczególnych krypt i podziemi oraz sylwetkami pochowanych w nich osób. Wydarzenia te miały duży walor poznawczy i edukacyjny. Połączone z Nocnym zwiedzaniem powiatu kościańskiego na przełomie lipca i sierpnia, spotkały się z bardzo dużym
zainteresowaniem. Wydarzenie to zarazem umożliwiło dotarcie do bardzo dużej liczby odbiorców.

6) Liczba osób biorących udział w poszczególnych wydarzeniach obliczona została w oparciu o ilość wydanych bezpłatnych biletów („wejściówek”) oraz dokumentację fotograficzną.

7) W ramach projektu wydrukowano 10 egzemplarzy poglądowych publikacji.