Autor: Admin

Wykład o Adama Mickiewiczu

Wykład o Adama Mickiewiczu

Zapraszamy na wykład dra Emiliana Prałata w ramach cyklu „Wiedza otwiera horyzonty i sprzyja duchowemu rozwojowi”, który odbywa się w parafii św. Marcina w Poznaniu. Przy tamtejszym kościele stanął pierwszy na ziemiach polskich pomnik Mickiewicza. Wykład pt. „Mickiewicz. Fakty i legenda” odbędzie się 14 lutego o godzinie 19.00.
Stypendium twórcze Ministra Kultury

Stypendium twórcze Ministra Kultury

W ramach ogłoszonego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego konkursu, dr Emilian Prałat otrzymał stypendium twórcze na rok 2024. Celem przedłożonego do oceny projektu jest zwrócenie uwagi na unikatowość historycznych, zabytkowych przykładów tradycji sepulkralnej – szczególnie krypt, katakumb i cmentarzy powstałych między XV a XX wiekiem w Wielkopolsce. Projekt zakłada inwentaryzację (planistyczną, opisową, w wybranych przypadkach z zakresu antropologii sądowej, ikonograficzną i źródłową) wybranych lokalizacji, upublicznienie wyników w formie książki, artykułów naukowych, spotkań popularyzatorskich oraz przeprowadzenie możliwej i dopuszczalnej konserwacji wybranych obiektów, uporządkowanie miejsc oraz podjęcie działań edukacyjno-popularyzatorskich zmierzających do zwiększenia świadomości kulturowego, historycznego i społecznego znaczenia miejsc związanych z tradycją sepulkralną i funeralną. Projekt zakłada ujęcie przekrojowe (na gruncie naukowym), komparatystyczne i interdyscyplinarne. Ma wyraźnie prokulturowy i prospołeczny charakter. Odnosi się do marginalizowanego dziedzictwa, niedostatecznie objętego ochroną konserwatorską.

Kopaszewska Droga Krzyżowa 2023

Kopaszewska Droga Krzyżowa 2023

 

Podczas 9 pieszej Kopaszewskiej Drogi Krzyżowej pod hasłem „Droga pokoju” chcemy w sposób szczególny przypomnieć i odnieść się do słów Chrystusa: „Pokój zostawiam wam, pokój mój daję wam. Niech się nie trwoży serce wasze ani się lęka!”. Czas drugiego już roku wojny na Ukrainie i tragicznych wydarzeń w wielu zakątkach świata, powoduje, że jak nigdy, aktualnym staje się wezwanie do modlitwy o pokój. Przemierzając szlak Kopaszewskiej Drogi Krzyżowej chcemy przypomnieć wielkich orędowników pokoju – zarówno świętych, jak i świeckich, którzy na przestrzeni wieków różnymi słowami i czynami dawali nie tylko świadectwo troski o pokój i wiary w niego, ale zarazem – często nieświadomie – przyczyniali się do jego wprowadzenia. Chcemy przybliżyć pątnikom myśl Mikołaja z Flüe, Elżbiety Portugalskiej – Anioła Pokoju, św. Rity, św. Franciszka czy św. Jadwigi Śląskiej. Odwołując się do historii pragniemy także zwrócić uwagę na zróżnicowane formy pokoju, starań o niego. Przy tej okazji nie zabraknie również refleksji nt. tych wydarzeń, które zamiast utrzymać czy prowadzić do pokoju, zaowocowały bólem, cierpieniem czy konfliktami. Będzie to swoiste memento. Chcemy by przypomnienie tych zdarzeń w kontekście męki Chrystusa, było szansą na refleksję, modlitewne zadośćuczynienie i zarazem sposobnością do większej jeszcze modlitwy w intencji pokoju. Rok 2023 to 60 rocznica wydania encykliki Pacem in terris Jana XXIII. Wyjątkowy tekst adresowany „do wszystkich ludzi dobrej woli”, był wielkim krokiem w podążaniu drogą pokoju, ekumenizmu i otwarciem na tych wszystkich, którym Bóg był obcy lub od którego się oddalili. Wybrane fragmenty tej encykliki znajdą się w rozważaniach przy poszczególnych stacjach. Staną się zarazem przesłaniem, które zawarto w zakończeniu encykliki: „Módlmy się więc gorąco do Boskiego Odkupiciela o pokój, jaki nam przyniósł. Niech On sam usunie z serc ludzkich wszystko, co może ten pokój naruszyć, i niech uczyni wszystkich świadkami prawdy, sprawiedliwości i miłości braterskiej. Niech ponadto oświeci Swym światłem umysły przywódców narodów, aby zapewniali obywatelom – wraz z należnym im dobrobytem – także i wspanialszy dar bezpiecznego pokoju. A wreszcie niech Chrystus nakłoni wolę wszystkich ludzi do zburzenia dzielącej ich zapory, do umocnienia więzi wzajemnej miłości, do zrozumienia innych, do przebaczenia wreszcie tym, którzy wyrządzili im krzywdę. Niech pod Jego działaniem i przewodnictwem wszystkie narody połączy więź braterstwa i niech wśród nich rozkwita i panuje bezustannie tak bardzo upragniony pokój”.

W trakcie tegorocznej edycji kwestujemy na rzecz renowacji nekropolii w Czerwonej Wsi.

Relacja z promocji książki “Ród historii – historia rodu. Archiwum rodu Żółtowskich. Życie rodzinne” – 2.09.2023, Jarogniewice

Relacja z promocji książki “Ród historii – historia rodu. Archiwum rodu Żółtowskich. Życie rodzinne” – 2.09.2023, Jarogniewice

 

2 września 2023 roku w Jarogniewicach, na terenie dawnej siedizby rodu Żółtowskich, a obecnie Domu Pomocy Społecznej, odbyła się prezentacja publikacja dra Emiliana Prałata Ród historii – historia rodu. Archiwum rodu Żółtowskich. Życie rodzinne, wydanej przez Archiwum Państwowe w Lesznie, przy współudziale Powiatu Kościańskiego, Gminy Śmigiel i Fundacji “Bonum adipisci” – Dążyć do dobra. Uroczystość zgromadziła ponad 150 osób.

Kilka minut po godzinie 15:00 rozpoczęła się pierwsza część spotkania, które otwarła dyrektor DPS Katarzyna Michalewicz. Jako gospodyni miejsca powitała zebranych gości, przypominając historię miejsca, które od blisko 80 lat jest domem dla wielu potrzebujących osób:

Szanowni Państwo,

już po raz drugi mamy zaszczyt gościć Państwa na terenie Domu Pomocy społecznej w Jarogniewicach na uroczystościach zwianych z inauguracja książki Pana dr Emiliana Prałata pt. Ród historii – historia Rodu. Domu, który może poszczycić się niezwykła historia, zarówno ta związana z historią związana z rodzina Państwa Żółtowskich , która będziemy mogli poznać dzięki książka Pana Emiliana, jak i tą związana z niemalże 80 letnią historią niesienia pomocy osoba chorym i niepełnosprawnym. Tak więc mam nadzieję że dzisiejsze spotkanie przyniesie Państwu wiele satysfakcji, radości oraz dumy płynącej z naszych korzeni. Dumy, która towarzyszy nam każdego dnia kiedy to przekraczamy progi naszego domu. Osobiście sama nie mogę się doczekać chwili, kiedy to będą mogła wsiąść do ręki książkę Pana Emiliana i zapoznać się z jej treścią. Jestem przekonana że tak jak jego wszystkie poprzednie pozycje będzie wyjątkowa . Zupełnie tak jak on sam. Jednak jako Dyrektor Domu Pomocy Społecznej, mogę Państwa zapewnić, ze i obecnie w naszym domu żyją niezwykli i utalentowani ludzie. W trakcie przerwy kawowej chcielibyśmy przedstawić Państwu pracę jednego z nich. Będą to rzeźby Pana Michała Lutkowskiego, człowieka o wielu talentach, niezwykłej pomysłowości oraz zaangażowaniu. Na naszej wystawie będziecie też Państwo mogli obejrzeć prace Państwa Ewy i Marcina Michalewiczów – zaprzyjaźnionych z naszym domem artystów z Kościana. Ludzi o wielkiej wrażliwości i otwartym sercu. Życzę Państwu niezwykłych wrażeń dzisiejszego dnia oraz gratuluje Panu Emilianowi kolejnego dzieła. To cudownie że są tacy wspaniali ludzie. Ludzie którzy zarażają swą wrażliwości i miłości do lokalnej historii wszystkich innych.

Następnie przekazała głos dr Elżbiecie Olender, dyrektor Archiwum Państwowego, która przywitała zebranych gości. Wśród nich znaleźli się licznie przybyli potomkowie rodu:

nestrorka rodziny Anna z Żółtowskich Ulatowska, Teresa, Maciej i Paweł Jakubowscy, Maja Mroszczak, Janina, Anna Katarzyna i Zbigniew Urbaniakowie, Anna i Piotr Ulatowscy, Barbara i Piotr Olczykowie, Olga Sobas, Dorota i Adam Byszewscy, a także: 

Zenon Jóźwiak – dyrektor leszczyńskiej delegatury Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego

Henryk Bartoszewski – starosta kościański

Piotr Filipowicz reprezentujący Burmistrz Śmigla Panią Małgorzatę Adamczak

Konrad Malicki – burmistrz Gminy Czempiń

Prof. Miron Urbaniak, recenzent książki

Janina Chodera, redaktorka książki

Ireneusz Kurzawa – reprezentujący Muzeum Adama Mickiewicza w Śmiełowie oraz mieszkańcy regionu.

Dyrektor Olender przypomniała, iż promowane wydawnictwo to trzeci z kolei tom, jaki powstał we współpracy z dr Prałatem. Podkreśliła także wsparcie samorządów i radość z możliwości upublicznienia unikatowych zbiorów rodu Żółtowskich. Podziękowała również dyrektor Michalewicz za możliwość drugiej z kolei gościny w Jarogniewicach. Następnie przekazała głos dr Prałatowi, który podziękował Starostwu Powiatowemu w Kościanie, Gminie Śmigiel i Fundacji za wsparcie finansowe wydawnictwa. Minutą ciszy uczczono również pamięć zmarłej w kwietniu tego roku Marii z Żółtowskich Glińskiej, której wspomnienia znalazły się w książce. O zabranie głosu poproszeni zostali kolejno: w imieniu rodziny Pani Teresa z Żółtowskich Jakubowska, starosa Henryk Bartoszewski, burmistrz Konrad Malicki i prof. Miron Urabaniak.

Po wystąpieniach gości, dyrektor Olender i Autor wręczyli Annie Ulatowskiej, Teresie Jakubowskiej, Mai Mroszczak, Henrykowi Bartoszewskiemu, Piotrowi Filipowiczowi, Janinie Choderze oraz Katarzynie Michalewicz egzemplarze książki oraz symboliczną różę. Głos zabrał dr Prałat:

Po części oficjalnej goście mogli wziąć udział w bankiecie kawowym, który był zarazem okazją do zdobycia autografu w książce oraz rozmowy z potomkami rodu Żółtowskich, jak również do spaceru po parku jarogniewickim. Trzecim punktem uroczystości był koncert zespołu Grupa B(l)acha w składzie: Remigiusz Kuropka (trąbka), Arkadiusz Nogalski (trąbka), Dawid Gałka (puzon),  Aleksander Fogt (puzon), Hubert Humerski (tuba) i Arkadiusz Anioła (perkusja), który zaprezentował wyjątkowe aranżacje najsłynniejszych utworów muzyki filmowej i popularnej. 

Zwieńczeniem dnia było zwiedzanie pałacu Żółtowkich w Głuchowie, który udostępniła obecna jego właścicielka Pani Bożena Pokropska. Goście obejrzeli wspólnie z Autorem parter oraz fragment piętra. Pałac nie jest na codzień dostępny, a jego stan wymaga zakrojonych na szeroką skalę prac rewitalizacyjnych. Tym bardziej była to wspaniała okazja do zerknięcia do jednego z najciekawszych wnętrz rezydencjonalnych w południowej Wielkopolsce.

Na zakończenie dnia dr Prałat zaprosił potomków rodziny Żółtowskich do współnego, pamiątkowego zdjęcia na tarasie pałacu.

Racot. Tygiel kultur 2023

Racot. Tygiel kultur 2023

W roku 2023 mija 225 lat od momentu, kiedy Antoni Barnaba Jabłonowski odsprzedał dobra racockie księciu Willemowi van Oranje Nassau, późniejszemu pierwszemu królowi Niderlandów. Rok 1798 był początkiem “tygla”, który chcemy przypominać. Trzecia już edycja inicjatywy zapoczątkowanej przez dra Emiliana Prałata, będzie w sposób szczególny dedykowana ukazaniu kontaktów polsko-holenderskich na przestrzeni dziejów, ich dziejów w Racocie oraz w szerszym kontekście, na ziemiach polskich. Początków kontaktów polsko-holenderskich należy upatrywać w początkach XVI wieku, kiedy wyznawcy protestantyzmu (zwłaszcza grupa menonitów) schronienie przed wojnami religijnymi znaleźli na Pomorzu. W Wielkopolsce obecni byli od wieku XVII. Jednak mało kto wie o królewskiej historii Wielkopolski i sąsiedztwie, jakie powstało w naszym regionie. Racot i jego okolice stały się miejscem szczególnego spotkania między osadnikami i kolonizatorami sprowadzonymi przez króla Willema a mieszkańcami regionu. Nie zawsze było to sąsiedztwo łatwe. Ale bardzo szybko nastąpiła pokojowa asymilacja, która wzbogaciła tradycję, kulturę i historię tych ziem. W późniejszym czasie, wnuczka pierwszego króla wychodząc za wielkiego księcia von Sachsen-Weimar-Eisenach połączyła niderlandzką rodzinę królewską z jedną z najzamożniejszych rodzin państwa pruskiego. Dobra w Racocie zaś, które księżniczka Zofia otrzymała w preze`ncie ślubnym, stały się miejsce spotkania już nie dwóch, a trzech narodów oraz ich tradycji i dziedzictwa. Poprzez naszą inicjatywę chcemy nie tylko przypomnieć wydarzenia z przeszłości, ale  pokazać na ich dzisiejszy wymiar, skutki, na wartość, jaką z sobą niosły i niosą. A więc: dialog międzykulturowy i międzyreligijny, kooperację, wymianę myśli i tradycji, budowanie zróżnicowanego, tolerancyjnego społeczeństwa. Racot, niewielki i oddalony od większych ośrodków miejskich, jest wspaniałym świadectwem tego, że były, są i zapewne będą, miejsca, gdzie te opisane wyżej cele mogły, mogą i będą miały szansę na realizację.

W ramach „Tygla kultur” 2023 planujemy kila elementów, które złożą się na całodzienne wydarzenie, promujące holendersko-polskie kontakty.  Racot stanie się pomarańczową enklawą na mapie zielonej Wielkopolski, a to za sprawą nawiązania do barw jednoznacznie kojarzonych z holenderską rodziną królewską.

14:30 kościół pw. św. Stanisława Kostki | nabożeństwo ekumeniczne pod hasłem “Ty, mój Boże i Panie jesteś mą tarczą, na Tobie polegam”, co jest nawiązaniem do fragmentu hymnu Niderlandów.

Kościół w Racocie funkcjonował jako świątynia katolicka, a następnie protestancka. Budynek w sposób oczywisty stał się ważnym punktem sporu między mieszkańcami, a nowymi przybyszami i źródłem napięć, które trwały do początku XX wieku. Z tego też względu kościół jest miejscem, gdzie przy każdej edycji rozpoczynamy nasze obchody. Miejsce sporu zmienia się w miejsce dialogu, wspólnej modlitwy i obecności pamięci historycznej. Dzięki współpracy między lokalną parafią a gminą ewangelicką w Lesznie możliwe jest wspólne celebrowanie modlitwy o pokój, wzajemne zrozumienie i odpowiedzialną pamięć.

W tym roku wszystkie czytania oraz modlitwy będą wygłaszane po polsku, holendersku i niemiecku.

15:15 recital organowy, w trakcie którego zaprezentowane zostaną największe dzieła europejskiej i holenderskiej muzyki 

Historyczne wnętrze kościoła w Racocie z dobudowanymi przez władców holenderskich emporami, jest doskonałym miejscem do prezentowania muzycznej spuścizny, która jest wspólnym dziedzictwem Europy. To zarazem sposobność by na wspaniałym instrumencie ufundowanym przez potomków księżniczki Zofii a  pochodzącym z warsztatu braci Walter, zabrzmiały wyjątkowe dzieła, a zebrani słuchacze mogli obcować z najwyższej klasy dziełami muzycznymi.

16:00 dziedziniec honorowy przed pałacem w Racocie | część oficjalna, wystąpienia gości, okolicznościowa prelekcja

Główna część uroczystości zaplanowana jest na dziedzińcu honorowym przed pałacem, domem Jabłonowskich, królów Niderlandów i książąt saksońsko-weimarskich. Rozpocznie ją przywitanie gości, krótka prelekcja wprowadzająca w uroczystość. Głos zabiorą również zaproszone osoby, m.in. władze wojewódzkie i samorządowe oraz potomkowie dawnych właścicieli dóbr racockich. 

16:30 park przypałacowy | zasadzenie trzech dębów: Antoniego, Willema i Zofii – których imiona upamiętniają przedstawicieli trzech kolejnych rodów władających dobrami racockimi

Ważnym elementem założenia pałacowo-parkowego w Racocie jest zieleń. W czasach niderlandzkich właścicieli doszło do przekształcenia ogrodu i parku. Jak wyglądał po tych działaniach nie wiemy. Znając jednak upodobania dynastii van Oranje-Nassau domyślamy się, że poziom zieleni musiał robić wrażenie, w końcu znajdowaliśmy się w rezydencji królewskiej. Chcąc nawiązać do współtworzenia parku przez Polaków, Holendrów i Niemców planujemy zasadzenie trzech lip – po jednej dla Jabłonowskiego, dla króla Willema i księżnej Zofii. Rezygnując z innych form upamiętnienia, chcemy poprzez te trzy drzewa, wpisać się w unikatowy krajobraz Racotu – zarówno ten przyrodniczy, jak i historyczny. Drzewa zasadzą przedstawiciele wszystkich trzech narodów.

16:50 pałac | okolicznościowy koncert – melodie polskie, holenderskie i niemieckie

Przypomnienie kontaktów polsko-holenderskich to również okazja do radosnego świętowania. Dla uświetnienia wydarzenia zaprosiliśmy dzięki wsparciu Urzędu Marszałkowskiego w Poznaniu i dzięki programowi Ambasador kultury, włosko-polski kwartet smyczkowy z Turyny – Archos Quartet w składzie:

Filip Jeska – I skrzypce

Roberto D’Auria – II skrzypce

Claudio Laureti – altówka

Francesca Fiore – wiolonczela

Kwartet smyczkowy Archos Quartet został założony w listopadzie 2009 roku na uczelni Musikhochschule Lübeck gdzie kształcił się u profesora Heime Müllera członka Artemis Quartet. W roku 2011 kwartet rozpoczął edukację w Staatliche Hochschule für Musik und Darstellende Kunst w Stuttgarcie u członków Vogler Quartett i u profesora Gerharda Schulza (Alban Berg Quartett). Dwa lata pózniej, w roku akademickim 2013/14 młodzi muzycy zostają nagrodzeni stypedium które umożliwia im dalszą edukację w ramach rocznego programu Artists Fellowship na prestiżowej londyńskiej uczelni Guildhall School of Music and Dramma gdzie ich mentorami byli członkowie Belcea Quartet oraz profesorowie Levon Chillingirian i Alasdair Tait. Dalsza droga prowadzi młodych muzyków do lipskiej Hochschule für Musik und Theater “Felix Mendelssohn Bartholdy” gdzie szkolili swoje umiejętności u profesora Franka Reinecke, a także mieli okazję uczyć młodszych studententów tejże uczelni.

Archos Quartet z powodzeniem występował na miedzynarodowych festiwalach takich jak  City of London Festival, Lake District Summer Music International Festival, Salzburg Chamber Music Festival, Musica Ferrara, Settecento Musicale Lucca, Virtuoso Belcanto i Oberstdorfer Musiksommer, a także miał zaszczyt goscić na deskach wielu europejskich scen takich jak Barbican Hall i Milton Court w Londynie, Berliner Ensemble czy też Teatro Comunale di Ferrara we Włoszech.

Kwartet jest lauretem nagród na międzynarodowych konkursach Val Tidone International Chamber Music Competition ‘Tina Orsi Anguissola Scotti’ oraz Virtuoso & Belcanto (Adolfo Betti Prize) oraz stypendystą wielu organizacji: DAAD, Péter Horváth-Stiftung, Yehudi Menuhin “Live Music Now”, DOMS Stiftung Basel oraz „Neustart Kultur“ niemieckiego Ministerstwa Kultury.

W roku 2020, nakładem renomowanej wytwórni Naxos, ukazała się debiutacka płyta zespołu z muzyką włoskiego kompozytora żydowskiego pochodzenia Leone Sinigaglii. Nagrania kwartetu Archos rozbrzmiewają regularnie w takich rozgłośniach radiowych jak BBC, RAI, ORF, Bayerische Rundfunk, NDR oraz SWR.  

Poczas wielu kursów mistrzowskich zespół doskonalił swoje umiejętności pod okiem tak wybitnych artystów jak członkowie Alban Berg Quartett, Belcea Quartett, Cuarteto Casals, Hagen Quartett, Melos Quartett, Vogler Quartett, Voces Intimae, Chilingirian Quartet, Endellion Quartet, Henschel Quartett, Kuss Quartett, Sirius String Quartet, Skampa Quartet, Kwartet Wieniawski, Quatuor Ysaye i profesorów Schmuela Ashkenasi, Eberharda Feltza, Christiane Edinger, Bruna Giuranny, Paula Costese, Wolfganga Redika oraz Eszter Haffner.

23 marca tego roku ukaże się druga płyta zespołu zawierająca pozostałe dzieła kameralne kompozytora Leone Sinigaglia. Planowana jest także premiera płyty z kompozycjami Afreda D’Ambrosio dla wytwórni Tactus oraz kolejny album, tym razem z pogranicza jazzu i muzyki współczesnej, nagrany wspólnie z wybitnym saksofonistą i kompozytorem Danielem Schnyderem.

18:00 pałac | degustacja, oprowadzanie po pałacu i powozowni (konieczna wcześniejsza rezerwacja)

Wieczorową porą zapraszamy na skromny poczęstunek. Jednocześnie zapraszamy do zwiedzenia pałacu i powozowni będącej chlubą Stadniny Koni w Racocie. Oprowadzanie trwać będzie około 45 minut.

Wokół dziedzińca można będzie obejrzeć okolicznościową wystawę posterową prezentującą historię relacjo polsko-holenderskich, zarówno w jej odsłonie z dawnych, jak i obecnych czasów. Dla najmłodszych przewidujemy również warsztaty plastyczne.

Przygotowaliśmy również okolicznościową wystawę poświęconą relacjom polsko-holenderskim.

19:30 powozownia | kino w Racocie! Pokaz wybranego holenderskiego filmu 

Zakończeniem uroczystości będzie seans filmowy. Planujemy wyświetlenie w powozowni holenderskiego filmu „Dzień, w którym mój ojciec stał się z krzakiem” w reżyserii Nicole van Kilsdonk. Toda (Celeste Holsheimer) mieszka z tatą (Teun Kuilboer) i babcią (Anneke Blok) w mieszkaniu nad piekarnią. Jest szczęśliwą i rezolutną dziewczynką, której największą radością jest pomaganie ojcu w pieczeniu ciastek i wymyślanie dla nich nowych, szalonych nazw. Pewnego dnia ta idylla zostaje jednak przerwana. W kraju wybucha konflikt zbrojny i tata Tody musi wyruszyć na wojnę. Kiedy w mieście robi się niespokojnie, babcia postanawia wysłać wnuczkę do mieszkającej za granicą matki (Noortje Herlaar).

Upamiętnienie gen. Taczanowskiego

Upamiętnienie gen. Taczanowskiego

W roku 2023 mija 160 rocznica wybuchu jednego z najtragiczniejszych polskich zrywów narodowych – Powstania Styczniowego. Jednym z jego bohaterów – bardzo niesłusznie za życia ocenianym i hołubionym po śmierci – był gen. Edmund Taczanowski, urodzony w Wieczynie w powiecie pleszewskim, mieszkaniec podkościańskiej Choryni. To właśnie w tej miejscowości, w krypcie pod kościołem został pochowany w 1879 roku. W 75 lat po rozpoczęciu powstania, postanowiono o przeniesieniu jego szczątków do Warszawy, gdzie po dzień dzisiejszy spoczywają na cmentarzu powązkowskim.

Z inicjatywy dra Emiliana Prałata i Fundacji „Bonum adipisci” – Dążyć do dobra 27 maja 2023 roku odbędzie się uroczystość dedykowana osobie Edmunda Taczanowskiego i powstańcom. Rozpocznie ją uroczysta Msza za Generała i uczestników tego zrywu. W kościele na tę okazję powstanie castrum doloris – ozdobny, rozbudowany katafalk, na którym stanie symboliczna urna z prochami Generała. Części stałe mszy sprawowanej przez ks. Krzysztofa Gogoła wykonane będą po łacinie.

Po zakończeniu mszy, przed kościołem odsłonięty zostanie pomnik przypominający osobę Taczanowskiego i fakt jego spoczywania w choryńskiej krypcie. Następnie obecne delegacje złożą kwiaty.

Między kościołem a dworem będzie można się zapoznać z okolicznościową wystawą dedykowaną Taczanowskiemu. Na dziedzińcu przed dworem odbędzie się część oficjalna uroczystości związana z przemówieniami zaproszonych gości oraz okolicznościową prelekcją odnoszącą się do dziejów powstania. Ostatnim punktem uroczystości będzie koncert kwintetu blaszanego Grupa B(lacha), która wykona utwory inspirowane zarówno tradycją wojskową i patriotyczną, jak i – w ramach radosnego celebrowania pamięci wybitnego Wielkopolanina – kompozycje nieco lżejsze.

Zapraszamy do wzięcia udziału w wyjątkowej uroczystości i zapoznania się z losami współcześnie nieco zapomnianego bohatera Ziemi Kościańskiej, naczelnika powstania w dawnym województwie kaliskim.

 

30 – lecie Parku Krajobrazowego im. D. Chłapowskiego

30 – lecie Parku Krajobrazowego im. D. Chłapowskiego

Na zaproszenie Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego oraz Marszałka Województwa Wielkopolskiego, 19 października 2022, dr Emilian Prałat wziął udział w Konferencji naukowej z okazji jubileuszu 30-lecia Parku Krajobrazowego im. gen. Dezyderego Chłapowskiego oraz 25-lecia Rogalińskiego Parku Krajobrazowego. W jej trakcie wygłosił referat pt. „Od ekonomii do ekologii i estetyki. Dzieło generała Chłapowskiego w krajobrazie Wielkopolski.

Inauguracja zrewitalizowanego miejsca pamięci w Jarogniewicach – relacja

Inauguracja zrewitalizowanego miejsca pamięci w Jarogniewicach – relacja

O 11:50 na dukcie prowadzącym do miejsca pamięci w Jarogniewicach zaczęli zbierać się goście przybyli na uroczystość ponownej inauguracji zrewitalizowanego miejsca zorganizaowaną przez Fundację “Bonum adipisci” – Dążyć do dobra. O tej godzinie wystawiono również wartę honorową przy pomniku (złożoną z rekonstruktorów z Grupy Rekonstrukcji Historycznych Tschuff). O 11:55 wprowadzono poczty sztandarowe z:

  • Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu (Damian Fonrobert, Marek Dobroczyński, Milena Sworowska)
  • 1 LO im. Oskara Kolberga w Kościanie (Wojciech Wińszewski, Magdalena Bajsztok, Maja Brylska, p. Marcin Bernard opiekun)
  • OSP Głuchowo (Jan Ratajczak, Józef Kowalczak, Andrzej Dziubalski)
  • Szkoły Podstawowej im. Bohaterów Westerplatte w Czempiniu (Aleksander Grabny, Marta Nowaczyk, Nikola Wilk)
  • Zespołu Szkół Gminy Kościan Przedszkola i Szkoły Podstawowej w Starych Oborczyskach (Adam Czeszak, Maja Skuracka, Paulina Walkowiak)
  • Polskiego Stronnictwa Ludowego oddział Mosina (Piotr Grabarkiewicz, Karol Ciężki)
  • Koła Łowieckiego „Żbik” z Mosiny (Jerzy Falbierski, Jakub Stortz)
  • Szkoły Podstawowej im. Heleny Gieburowskiej w Głuchowie (Kacper Wojtkowiak, Julia Man, Jessica Zaporowska)
  • Koła Łowieckiego „Drop”

Punktualnie o 12:00 zabrzmiał hymn państwowy przy akompaniamencie Orkiestry Dętej „Parada” z Czempinia pod batutą Pawła Drozdy, ze śpiewem Agnieszki Szymańskiej. Chwilę później dr Emilian Prałat, prezes Fundacji „Bonum adipisci” – Dążyć do dobra oraz pomysłodawca rewitalizacji miejsca, zabrał głos. W swoich słowach przypomniał okoliczności zbrodni, jaka związana jest z miejscem pamięci w Jarogniewicach. Następnie powitał zebranych, wśród których znaleźli się:

  • Andrzej Wawer reprezentujący Michała Jana Dziedziczaka, sekretarza Stanu, pełnomocnika Rządu do spraw Polonii i Polaków za Granicą
  • Tomasz Ławniczak, poseł na Sejm RP
  • Małgorzata Kurowska, Zastępca Dyrektora ds. Ekonomicznych Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych
  • Konrad Malicki, burmistrz Gminy Czempiń
  • Maciej Głochowiak, przewodniczący rady miasta Czempinia
  • Wojciech Chałupka, naczelnik Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN oddziału w Poznaniu
  • Dorota Lew Pilarska, członek Rady Powiatu Kościańskiego
  • Dawid Olejniczak, przewodniczący Rady Miasta Kościana
  • Mirosław Duda, wicewójt Gminy Kościan
  • Maciej Handkiewicz, nadleśniczy Nadleśnictwa Konstantynowo
  • Andrzej Zakrzewski, komendant Powiatowy Policji w Kościanie
  • kpt. Szymon Klemenski, komendant powiatowy Państwowej Straży Pożarnej w Kościanie
  • Marian Zalejski, dyrektor Wielkopolskiego Centrum Neuropsychiatrycznego
  • Tomasz Marciniak, proboszcz parafii pw. św. Katarzyny w Głuchowie
  • dr Maciej Badura z Fundacji „Bonum adipisci” – Dążyć do dobra

oraz mieszkańcy Jarogniewic i powiatu kościańskiego. Następnie prowadzący poprosił o zabranie głosu gości. Wojciech Chałupka z poznańskiego IPN wyraził uznanie i zadowolenie z faktu odnowienia miejsca oraz przypomniał konieczność podejmowania dalszych działań na rzecz ochrony i upamiętniania miejsc walki i męczeństwa. Podziękował organizatorom – Fundacji i wspierającego ją Nadleśnictwa Konstantynowo – za przeprowadzenie prac rewitalizacyjnych oraz organizację uroczystości. Poseł Ławniczak w obszernej wypowiedzi przypomniał losy Wielkopolski czasów II wojny światowej i represji, jakich doznali mieszkańcy Kraju Warty, jak wówczas nazywano region. Zwrócił uwagę na fakt przesiedlenia blisko 17% polskiej ludności i prób zastąpienia ich niemieckimi kolonizatorami. Podkreślił masowość działań wymierzonych przeciwko polskiemu społeczeństwu, jego elitom, inteligencji, ale i osób najsłabszych. Dyrektor Kurowska podziękowała za realizację dzieła renowacji oraz podkreśliła, że leśnicy pamiętają o miejscach, podobnych do tego w Jarogniewicach, akcentując, że na terenie Lasów Państwowych jest wiele podobnych lokalizacji. Nadleśniczy Handkiewicz z kolei przypomniał okoliczności nawiązania współpracy z Fundacją w lipcu tego roku, kiedy podpisano umowę w oparciu o którą, Fundacja mogła przeprowadzić prace. Podziękował przy tej okazji Ministerstwu Kultury za dofinansowanie prac, a Fundacji za zrealizowanie projektu. Dorota Lew-Pilarska zwróciła uwagę na sprzeczność, jaka wiąże się z lasem, który współcześnie kojarzy się niemal wyłącznie z przestrzenią rekreacyjną, natomiast przykład Jarogniewic dobitnie świadczy, jak wiele podobnych i nieodkrytych miejsc pełnych smutku i żałoby znajduje się nie tylko na terenie powiatu kościańskiego. Również ona podziękowała za podjęcie inicjatywy rewitalizacji miejsca. Jako ostatni wystąpił burmistrz Malicki, który przypomniał o rajdach rowerowych, w ramach których młodzież szkolna z terenu gminy poznaje historię miejsc pamięci na terenie powiatu i gminy w szczególności. Podziękował również osobiście dr. Prałatowi, społecznemu opiekunowi zabytków, za kolejne działania związane z troską o dziedzictwo kulturowe regionu.

O 12:40 nastąpiło symboliczne odsłonięcie zrewitalizowanego miejsca. Dokonali jej: Tomasz Ławniczak, Małgorzata Kurowska, Konrad Malicki i Maciej Badura. Ksiądz Marciniak odmówił modlitwę za zmarłych oraz poświęcił miejsce. Po tym akcie odczytano apel pamięci:

Stajemy dziś do uroczystego Apelu Pamięci w Jarogniewicach, na ziemi skrywającej prochy i pamięć o tych, których zbrodnicza ręka uśmierciła w imię szaleńczej, pseudonaukowej ideologii, w myśl której dla słabych i chorych nie ma miejsca w społeczeństwie. Pochylmy w zadumie głowy i wyszeptajmy w naszych myślach wspomnienie o tych, którzy choć nieobecni, tu, w tym miejscu są obecni by przypominać nam o najważniejszym z praw: nie zabijaj.

Przywołuję ofiary września 1939 roku, ludność cywilną miast i wsi, walecznych obrońców granic Rzeczpospolitej, harcerzy, sanitariuszy i ochotników, którzy na wezwanie do obrony Polski chwycili za broń, by walczyć o niepodległość i suwerenność, ale i o przyszłość – także naszą.

               Cześć ich pamięci! Chwała Bohaterom

Wzywam potomków Abrahama, ludność żydowską, Romów i Sinthi, Polaków, Słowian i przedstawicieli narodów, którzy stracili życie w trakcie walk, w wyniku eksterminacji, czystek etnicznych, okupacji, w obozach pracy i koncentracyjnych.

               Cześć ich pamięci! Chwała Bohaterom

Wyzywam 200 000 ofiar zbrodniczej akcji T4, w tym zamordowanych w tym miejscu, których eksterminowano w imię wiary w to, że na świecie nie ma miejsca dla osób chorych, upośledzonych, niesamodzielnych. Przywołuję tych, którzy potrzebowali troski, opieki i czułej obecności społeczeństwa, a którzy w imię szalonej teorii zostali zepchnięci na margines i uznanie za niegodnych życia.

Cześć ich pamięci! Chwała Bohaterom

Wzywam najmłodsze ofiary nazistowskiego terroru, zamordowanych mieszkańców Ziemi Kościańskiej, rozstrzelanych w trakcie publicznych egzekucji, zakatowanych w więzieniach, ofiary eksperymentów medycznych, powstańców z getta, ulic Warszawy i tych wszystkich, którzy przeciwstawili się fali zła, jaka w 1939 roku zalała Polskę. Przywołuję Partyzantów i harcerzy, walczących o życie drugiego człowieka: lekarzy, pielęgniarki, sanitariuszki, księży kapelanów i siostry zakonne niosące posługę medyczną i duchową.

Cześć ich pamięci! Chwała Bohaterom

Wzywam mieszkańców tej ziemi zamordowanych, zastrzelonych i wypędzonych z domów rodzinnych i zgładzonych w hitlerowskich obozach koncentracyjnych lub radzieckich łagrach. Do Was się zwracam, potomni! Pamiętajcie ofiarę krwi i życia złożoną na ołtarzu Ojczyzny przez żołnierzy i ludność cywilną, przez naszych przodków, którzy godnie wypełnili swój obowiązek wobec Ojczyzny.

Cześć ich pamięci! Chwała Bohaterom

Przyzywam naszych przodków, członków naszych rodzin, przyjaciół i znajomych, przedstawicieli władz polskich, inteligencji, nauczycieli, działaczy społecznych, kulturalnych i polityków, którzy niosąc kaganek pamięci narodowej, kultury i wiedzy, zostali skazani na śmierć. Niech ich postacie i bohaterskie czyny utrwalone w naszej świadomości i tradycji oręża polskiego będą przykładem wierności ich powołaniu.

Cześć ich pamięci! Chwała Bohaterom

Zwieńczeniem apelu było zagranie na trąbce utworu „Cisza” oraz ceremonia składania wieńców przez delegacje, wśród których znalazły się reprezentacje:

  • Kancelarii Prezesa Rady Ministrów (reprezentowanego przez ministra Dziedziczaka zastępowanego przez Andrzeja Wawra)
  • Sejmu RP (Tomasz Ławniczak)
  • Lasów Państwowych (Małgorzata Kurowska i Maciej Handkiewicz)
  • Nadleśnictwa Konstantynowo (Paweł Gawron, Wojciech Fabisiak i Krzysztof Białek)
  • Instytutu Pamięci Narodowej (Wojciech Chałupka)
  • Powiatu Kościańskiego (Dorota Lew Pilarska)
  • Gminy Czempiń (Konrad Malicki, Maciej Głochowiak)
  • Miasta Kościana (Dawid Olejniczak i Gabriela Andrzejewska)
  • Gminy Kościan (Mirosław Duda)
  • Komendy Powiatowej Policji (Andrzej Zakrzewski)
  • Państwowej Straży Pożarnej w Kościanie (Szymon Klemenski)
  • Straży Miejskiej w Kościanie (Maciej Szymczak)
  • Wielkopolskiego Centrum Neuropsychiatrycznego (Marian Zalejski)
  • Szkoły Podstawowej w Głuchowie (Mirosława Kajoch)
  • Szkoły Podstawowej w Czempiniu (Beata Będzińska i Gerwazy Konopczyński)
  • Hufca ZHP w Kościanie (Izabela Chłapowska, Hieronim Talikadze)
  • Fundacji „Bonum adipisci” – Dążyć do dobra (z dr. Maciejem Badurą)

Na zakończenie Agnieszka Szymańska zaśpiewała pieśń „Moja Ojczyzna jest w niebie tam”. Dr Prałat podziękował wszystkim, którzy włączyli się w organizację uroczystości, zaprosoznym gościom, leśnikom, orkiestrze dętej, pocztom sztandarowym, straży leśnej, mediom i p. Filipowi Bączkiewiczowi za dokumentację fotograficzną. Zarazem podziękował p. Jackowi Grześkowiakowi, który zaprojektował tablicę w formie napisu “T4”, która została zaprezentowana gościom, a która w najbliższym czasie zostanie trwale zamontowana w pobliżu pomnika. Po podziękowania nastąpiło wyprowadzenie sztandarów oraz zakończenie pierwszej części uroczystości. Zebrani goście mogli wpisać się do okolicznościowej księgi pamiątkowej. O 14:15 w kościele parafialnym w Głuchowie rozpoczęła się Msza św. w intencji ofiar II wojny światowej w powiatu kościańskiego sprawowana przez ks. Stanisława Tokarskiego.

Nocne zwiedzanie Ziemi Kościańskiej – 2022

Nocne zwiedzanie Ziemi Kościańskiej – 2022

Trzecie edycja Nocnego zwiedzania Ziemi Kościańskiej za nami! Mimo fatalnej pogody i całodniowych opadów, jesteśmy niesamowicie zakończeni frekwencją i bardzo dużym zainteresowaniem. W trakcie całego wydarzenia rolę przewodnika pełni dr Emilian Prałat. O godzinie 16:30 rozpoczęło się zwiedzanie Jarogniewic. 40 osobowa grupa gości z parasolkami w ręku poznała historię miejscowości, rodzin z nią związanych, obejrzała sfinksy stojące na dziedzińcu, a następnie obejrzała pałac – przede wszystkim na zewnątrz, ale weszliśmy również do dawnej kaplicy pałacowej. Dzięki życzliwości DPS w Jarogniewicach i p. Katarzyny Michalewicz mieliśmy okazję wejść do dawnej lodowni, która pamięta czasy budowy pałacu, a która została oczyszczona i odsłonięta z bluszczu specjalnie na zwiedzanie. Następnie zwiedzono park krajobrazowy. Po drodze zatrzymaliśmy się na moście z czasów Adama Żółtowskiego i przy basenie na tyłach parku, na którego krawędziach przysiadły dwa sfinksy. Ostatnim punktem trasy był dom ogrodnika, elewacja ogrodowa pałacu i sala balowa z zachowaną oryginalną dekoracją sztukatorską.

Drugim punktem zwiedzania był pałac Chłapowskich w Czerwonej Wsi. W oprowadzaniu po nim wzięło udział ponad 90 osób! Po przybliżeniu historii miejscowości goście zeszli do piwnic pałacowych oświetlonych blaskiem blisko setki świec. Tam usłyszeli dwie legendy związany z miejscowością – o niegodziwym dziedzicu i wężowym królu. Następnie obejrzeli pozostałości pałacowych pralni i zeszli na drugi poziom piwnic. Kolejnym punktem trasy był jeden z salonów parterze, gdzie opowiedziana została historia wyjątkowych gości Czerwonej Wsi, wśród których znalazła się m.in. Helena Modrzejewska. Na drugim piętrze uczestnicy oprowadzania obejrzeli pozostałości oryginalnej dekoracji sztukatorskiej z czasów budowy pałacu i w małych grupach weszli na szczyt pałacowej wieży, skąd mieli okazję obejrzeć perspektywę okolicy.

Trzecim przystankiem był pałac w Kopaszewie. W nim poza historią mieszkańców i samego budynku oraz miejscowości, na gości czekała niespodzianka, w postaci ducha Błękitnej Damy, która zjawiła się wśród zwiedzających po dźwięku rogów myśliwskich, które ilustrowały legendę o niej. W tej roli wystąpiła Joanna Lubierska. Po obejrzeniu ekspozycji znajdujących się w pałacu, wszyscy przenieśli się do pobliskiej kaplicy. Opowieści o niej towarzyszyła kolejna historyczna postać, tym razem Zofia z Chłapowskich Koźmianowa, której losy stały się powodem ufundowania Kopaszewskiej Drogi Krzyżowej. W międzyczasie w pałacu Anna Miler prowadziła warsztaty plastyczne dla najmłodszych, w trakcie których można było przygotować maskę zjawy.

Ostatnim przystankiem tegorocznej trasy była Gryżyna.

O 20:30 i 21:30 odbyły się oprowadzania po kościele, w którym przypomniano dzieje miejscowości, w tym związane z ruinami kościoła św. Marcina. Później, w 7 osobowych grupach chętne osoby mogły wejść na dzwonnicę i sklepienia kościoła, co okazało się nie lada gratką i pewnym wyzwaniem. W międzyczasie kościół rozświetlił się kolorowymi lampami i świecami. O 22:30 rozpoczął się koncert muzyki klasycznej i filmowej. Po krótkim wprowadzeniu ks. Stanisław Tokarski poświecił odnowiony w tym roku instrument pochodzący z pracowni Braci Walter. Zasadniczy koncert prowadzony przez dra Emiliana Prałata rozpoczął się o prezentacji trzech wyjątkowych artystów – Jakuba Mizery (organy), Laury Wąsek (mezzosopran) i Rolanda Segieta (puzon). W pierwszej części mogliśmy usłyszeć: Veni Creator Spiritus, Praise to the Lord, ­Franza Schuberta – Ave Maria, Jana Sebastiana Bacha – Arioso, Georga Friedricha Haendla – Ombra mai fu oraz brytyjski hymn God save the Queen. W drugiej części zabrzmiały najpiękniejsze dzieła muzyki filmowej: Wojciecha Kilara – Polonez z Pana Tadeusza, Waldemara Kazaneckiego – Polonez z Nocy i dni, Elvisa Presleya – Can’t help falling in love, Ennio Morricone – Nella fantasia, Hansa Zimmera – My heart will go on i Sarah Brightman – Time to say goodbye. W ramach bisu pojawił się Trumpet voluntary Jeremiah Clarkea. Koncert i tegoroczne Nocne zwiedzanie Ziemi Kościańskiej zakończyło się krótko przed północą gromki owacjami na stojąco, którymi nagrodzono artystów oraz organizatorów.

Małe podsumowanie: Jarogniewice – 42 osoby, Czerwona Wieś – 93, Kopaszewo – 65, Gryżyna – 46 osób, koncert w Gryżynie 176!

Słowa wdzięczności kierujemy w stronę DPS w Jarogniewicach i p. Katarzyny Michalewicz, p. Aleksandra Wosickiego, p. Tadeusza Spurtacza, ks. Stanisława Tokarskiego za udostępnienie pałaców, świątyń i parków, dzięki czemu mogliśmy zaprezentować je uczestnikom zwiedzania.

Szczególne podziękowania wyrażamy wobec dra Macieja Badury, Joanny Lubierskiej, Małgorzaty Maćkowiak-Bartczak i Anny Miler za wszelką pomoc organizacyjną i wsparcie, bez którego nie udałoby się nam zrealizować tegorocznej edycji.

Powiatowi Kościańskiemu dziękujemy za wsparcie finansowe inicjatywy w ramach przyznanej dotacji.

Renowacja miejsca pamięci w Jarogniewicach

Renowacja miejsca pamięci w Jarogniewicach

31 października 2021 dr Emilian Prałat złożył w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego projekt w konkursie “Miejsca pamięci i trwałe upamiętnianie w kraju”.

4 maja 2022 MKiDN ogłasza listę beneficjentów konkursu. Fundacja ma wymaganą liczbę punktów, jednak nie otrzymuje finansowania.

30 czerwca 2022 Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego pozytywnie rozpatruje odwołanie Fundacji. Środki – pomniejszone o 1/3 w stosunku do pierwotnej kwoty, zostały przyznane.

20 lipca 2022 dr Emilian Prałat wspólnie z Henrykiem Bartoszewskim, starostą kościańskim, podpisali umowę o współpracy w zakresie wsparcia działań organizacyjnych i informacyjnych związanych z renowacją przez Fundację “Bonum adipisci” – Dążyć do dobra miejsca pamięci w Lesie Jarogniewickim. 

27 lipca 2022 dr Emilian Prałat wspólnie z Maciejem Handkiewiczem podpisali umowę o współpracy, w oparciu o którą Nadleśnictwo Konsatntynowo użyczyło Fundacji terenu, na którym znajduje się miejsce pamięci. Jednocześnie Pan Nadleśniczy zadeklarował wsparcie w zakresie prac leśnych i porządkowych, zarówno na etapie inicjalnym, jak i finalnym. Dr Prałat przedstawił również projekt rewitalizacji miejsca, który został przesłany do Dyrektora IPN celem zaopiniowania. Pierwsze prace zaplanowano na początek sierpnia.

Przedstawiony projekt dotyczy kompleksowej rewitalizacji miejsca pamięci związanego z masowym mordem dokonanym przez hitlerowców na blisko 800 pacjentach szpitala psychiatrycznego w Kościanie. Miejsce znajduje się w Jarogniewicach koło Kościana, w miejscowym lesie. Jest to miejsce jednych z największych w tej części Wielkopolski eksterminacji, którego stan w chwili obecnej pozostawia wiele do życzenia – istniejący tam skromny pomnik wraz z opłotowaniem wymaga renowacji i nowej aranżacji odpowiadającej charakterowi miejsca. Komplementarnym elementem projektu będzie wprowadzenie stałej ekspozycji dotyczącej operacji T4 – eksterminacji osób chorych, która ma przybliżyć historię jarogniewickiej masakry, jak również oznakowania informacyjnego ułatwiającego dotarcie do miejsca.

Koncepcja zadania przewiduje kompleksowe prace renowacyjno-konserwatorskie związane z włączeniem miejsca pamięci w przestrzeń życia społecznego mieszkańców regionu oraz odwiedzających to miejsce osób. Projekt zakłada z jednej strony zachowanie charakteru miejsca (minimalistyczny charakter elementów trwałych zestawionych z otoczeniem przyrodniczym), z drugiej zaś dostosowanie miejsca do współczesnych wymogów stawianych miejscom upamiętnienia ofiar nazizmu. Nieco zaniedbane i zapomniane obecnie miejsce zostanie zrewitalizowane w zgodzie z zasadami poszanowania miejsca kaźni narodu polskiego. Skutkiem realizacji projektu będzie odnowienie miejsca pamięci upamiętniającego jeden z najtragiczniejszych momentów historii Wielkopolski. Ostatnie prace na tym miejscu prowadzono w latach 90. XX wieku. Miejsce otrzyma godną, estetyczną, a przede wszystkim trwałą oprawę właściwszą dla charakteru miejsca. Z lokalizacji rzadko odwiedzanej, nieco na uboczu, stanie się miejscem, gdzie dzięki stałej ekspozycji możliwe będzie organizowanie wydarzeń rocznicowych, upamiętniających oraz edukacyjnych. Ponadto zostanie zwrócona uwaga na potrzebę ochrony tego rodzaju miejsc. Zakładamy, iż będzie to początek zakrojonych na szerszą skalę działań związanych z odnawianiem i wprowadzaniem do obiegu społecznego innych miejsc z terenu Ziemi Kościańskiej, ale i samej Wielkopolski.

Relacja z prezentacji książki “Ród historii – historia rodu. Archiwum rodu Żółtowskich”

Relacja z prezentacji książki “Ród historii – historia rodu. Archiwum rodu Żółtowskich”

9 kwietnia 2022 roku naznaczony został prezentacją książki dra Emiliana Prałata Ród historii – historia rodu. Archiwum rodu Żółtowskich. Ikonografia siedzib z powiatu kościańskiego wydanej przez Archiwum Państwowe w Poznaniu.

O 14:30 przy kościele w Głuchowie zebrali się potomkowie rodu Żółtowskich – nestorka Anna Ulatowska, Janina, Katarzyna i Zbigniew Urbaniakowie, Teresa, Maciej i Piotr Jakubowscy, Tomasz Gliński i Maja Mroszczak, Stanisław Byszewski oraz Krzysztof Chłapowski. Wspólnie z przybyłymi osobami pragnącymi upamiętnić przodków rodu, wszyscy zeszli do krypty pod miejscowym kościołem. W swoich słowach dr Prałat przypomniał na wdzięczność i pamięć, których wyrazem jest obecność zebranych w Głuchowie. Następnie odczytał fragment Ewangelii odnoszący się do wskrzeszenia Łazarza. Wszyscy zebrani odmówili również wspólnie modlitwę w intencji zmarłych, pochowanych przodków oraz tych, którzy zginęli w Katyniu – wśród nich Marcelego, ostatniego właściciela majętności Głuchowo. Zebrani zapalili znicze i złożyli kwiaty, po czym udali się do kościoła i bocznej jego kaplicy, w której umieszczone są tablice epitafijne Żółtowskich spoczywających w krypcie.

O godzinie 16:00 w sali konferencyjnej DPS w Jarogniewicach rozpoczęła się zasadnicza część spotkania. Wszystkich zebranych przywitała dyrektor ośrodka – Katarzyna Michalewicz, zwracając uwagę na wyjątkowość ośrodka, który dzięki staraniom władz powiatu kościańskiego i życzliwości spadkobierców rodziny Żółtowskich stał się domem dla kilkudziesięciu osób. Następnie głos przekazała dr Elżbiecie Olender, dyrektor archiwum Państwowego w Lesznie, która powitała wszystkich przybyłych, w sposób szczególny zaś:

Potomków rodu Żółtowskich

Henryka Bartoszewskiego, starostę kościańskiego,

Dorotę Słowińską, zastępczynię starosty kościańskiego,

Iwonę Bereszyńską, przewodniczącą rady powiatu kościańskiego,

Maję Moskwę sekretarz powiatu kościańskiego,

Konrada Malickiego, burmistrza Gminy Czempiń,

Andrzeja Przybyłę, wójta gminy Kościan,

Henryka Michalskiego, członka rady gminy Kościan,

Ks. Tomasza Marciniaka, proboszcza parafii św. Katarzyny w Głuchowie,

Prof. Jana Skuratowicza, recenzenta książki,

Prof. Krzysztofa Chłapowskiego, Jadwigę i Stanisława Chłapowskich oraz dra Macieja Badurę z Fundacji „Bonum adipisci” – Dążyć do dobra,

Prof. Joannę Rękas z Instytutu Filologii Słowiańskiej UAM,

Prof. Mirona Urbaniaka z Uniwersytetu Wrocławskiego,

Pana Aleksandra Strarzyńskiego emerytowanego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków,

Dra hab. inż. Wojciech Kowalkowskiego z Uniwersytetu  Przyrodniczego w Poznaniu,

Pana Ireneusza Kurzawę reprezentującego Muzeum Adama Mickiewicza w Śmiełowie,

Panią Janinę Choderę, redaktorkę książki,

Rodziców i Rodzinę Autora oraz  wszystkich przybyłych.

W swoim wystąpieniu przypomniała o projekcie Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych „Archiwa Rodzinne Niepodległej”, w ramach którego powstała publikacja, której pierwszy tom był dedykowany rodzinie Chłapowskich. Przy tej okazji podziękowała rodzinie Żółtowskich za udostępnienie swoich zbiorów,  a władzom samorządowym za wsparcie finansowe publikacji. Przy tej okazji zapowiedziano również drugi tom poświęcony życiu rodzinnemu Żółtowskich. Egzemplarze książki i kwiaty otrzymali potomkowie rodu oraz dyrektor DPS w Jarogniewicach. Dr Prałat wręczył kwiaty również dyrektor Olender dziękując jej za wsparcie i życzliwość oraz Janine Choderze, redaktorce książki. W trakcie uroczystości wręczona miała zostać przez ministra Jana Dziedziczaka odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Niestety ze względu na chorobę ministra, o czym powiadomiła w jego imieniu Ewa Rosik, uroczyste wręczenie musiało zostać przełożone na inny termin.  W dalszej części Autor który poprosił o zabranie głosu Teresę Żółtowską-Jakubowską, Henryka Bartoszewskiego, Konrada Malickiego i prof. Jana Skuratowicza.

Pani Teresa w niezwykle wzruszających słowach przypomniała historię obecności swej rodziny w Jarogniewicach, wskazując na jej swe osobiste doświadczenia, jak śmierć jej ojca w Katyniu, czy spotkanie – incognito – w okresie powojennym z dyrekcją ówczesnego PGR z siedzibą w pałacu w Głuchowie, który był jej i jej rodziny domem. Podkreślając serdeczność tamtego spotkania zwróciła uwagę również na wydarzenia czasów najnowszych związane z roszczeniami reprywatyzacyjnymi oraz uregulowaniem sytuacji prawno-własnościowej DPS, którego zwieńczeniem było odkupienie przez powiat kościański zespołu pałacowo-parkowego od spadkobiercy jej brata Piotra.

Henryk Bartoszewski nawiązując do tej wypowiedzi podkreślił plany, jakie z tym miejscem ma związany powiat, a które związane będą z jego modernizacją, zwiększeniem standardu oraz powiększeniem grupy odbiorców ośrodka. W imieniu zarządu powiatu oraz jego społeczności podziękował Autorowi za wszystkie wysiłki i starania włożone w pracę związaną z utrwalaniem dziedzictwa kulturowego. Mówił: „Dr Emilian włożył jak zawsze wiele pracy, wysiłku, staranności, dokładności, dociekliwości, użył wielu instrumentów, aby publikacja, która będzie do nas dzisiaj trafiać, była rzeczywistym przekazem tego miejsca, jego historii, ludzi i myślę, że wszyscy z ciekawością przejrzymy to dzieło. Doktorze Emilianie bardzo dziękuję za podjęcie się tego, bo tak pięknie nawiązał Pan do historii, którą my teraz kontynuujemy”.  Wyrażając pewien żal, z racji tego, iż nie zaplanowana uroczystość odznaczenia nie mogła się odbyć w terminie, podkreślił, że jest to wyjątkowa okoliczność poprzez którą nagrodzona jest praca, pasja i zaangażowanie dra Prałata. Wyraził zarazem przekonanie, że dzisiejsze czasy, po których coraz mniej pozostaje pamiątek, w których coraz mniej się pisze (a do czego zachęcał przywołany przez starostę Henryk Florkowski, wybitny regionalista z Kościana) tym bardziej wymagają dokumentowania. Z uznaniem podkreślił zadowolenie z faktu pracy Autora i opracowań, które pokazują owo dziedzictwo. Dodał: “Dobrze, że jest dr Prałat, który pisze, zbiera, dokumentuje. Cieszy nas, że kolejna publikacja o takim miejscu, z taką historią zostanie utrwalona. Gratuluję i bardzo dziękuję. Jak już słyszeliśmy dzisiaj ta uroczystość miała mieć jeszcze jeden ważny punkt. To dzisiaj mieliśmy honorować, wyróżnić, potwierdzić dorobek dra Emiliana Prałata poprzez przyznanie mu tego wyróżnienia za zasługi dla kultury polskiej. To jest wybitny wkład, wielki wkład, to są wielkie dzieła, bo dzisiaj rozmawiamy o jednym z nich, ale jest już pokaźna taka biblioteka, tych dzieł, które Emilian napisał (…)”. Na zakończenie wspólnie z obecnymi przedstawicielami władz powiatowych wręczył dr Prałatowi upominek – pióro – oraz kwiaty, z zachętą by powstawały kolejne publikacje.

Do blisko 180 przybyłych gości słowa powitania skierował również burmistrz Konrad Malicki, który podkreślił fakt, iż wydawana książka poświęcona jest w znacznej mierze miejscowościom z terenu Gminy Czempiń. Podkreślił, iż jako gospodarzowi gminy, jest dumny z tego, iż na terenie tej ziemi działał tak znaczący ród. „Szanowny Państwo, bardzo mi miło i jestem bardzo wdzięczny w imieniu całej społeczności Gminy Czempiń i na ręce Pana Doktora złożyć podziękowanie, że podjął się kolejnego już dzieła w swej całej puli publikacji regionalnych, które wydawał w ostatnich latach, podjął się trudu udokumentowania i zachowania w pamięci dla potomnych właśnie historii tego miejsca i miejsc, o których wcześniej wspomniałem”. Wyraził radość z faktu ocalenia i przetrwania wielu świadectw materialnego dziedzictwa regionu, wyrażając nadzieję, że wspomniane miejscowości będą odzyskiwać swój dawny blask. Następnie raz jeszcze podziękował Autorowi i Archiwum Państwowemu za przygotowanie publikacji. „Dla powiatu kościańskiego, pan Emilian, Pan Doktor to skarb można powiedzieć, nasz społeczny konserwator, znawca zabytków i przede wszystkim osoba, która poświęca temu całe swe serce, mnóstwo swojego czasu, pasji, a dzięki temu zabytki powiatu kościańskiego, zabytki Ziemi Czempińskiej także mają szansę się w taki sposób dokumentacyjny się zachować i są cały czas przybliżane kolejnym pokoleniom i młodym mieszkańcom naszych ziem”.

Na koniec prof. Skuratowicz podzielił się uwagami i spostrzeżeniami nt. dziejów architektury rezydencjonalnej w Wielkopolsce, ze szczególnym akcentem położonym na artystyczną wartość zespoły rezydencjonalnego w Jarogniewicach. Przypomniał ustalenia związane z datowaniem pałaców w Jarogniewicach i Głuchowie, trudne ich powojenne losy oraz wyzwania jakie stoją przed tego rodzaju obiektami w perspektywie czasów współczesnych.

Na zakończenie dr Prałat przedstawił prezentację poświęconą zarówno książce, jak i szerszemu kontekstowi źródeł, jakimi są fotografie, dzieląc się przy tej okazji refleksjami ze współpracy z rodziną Żółtowskich. Wystąpieniu towarzyszyły materiały niewykorzystane w książce, a zapowiadające powstający drugi tom publikacji. Podsumowanie natomiast tworzyła prezentacja znajdująca się poniżej.

Drugą część uroczystości zdominowały największe polskie przeboje z czasów dwudziestolecia międzywojennego (i nie tylko), utrzymane w swingującej konwencji, które brawurowo wykonała Agnieszka Szymańska. Zabrzmiały Powróćmy jak za dawnych lat (Sława Przybylska), Ach jak przyjemnie (Irena Santor), Już nie zapomnisz mnie (Aleksander Żabczyński), Kiedy będziesz zakochany (Mieczysław Fogg), Odrobinę szczęścia w miłości (Irena Santor), Ach jak przyjemnie (Irena Santor), Bubliczki (Beata Rybotycka), Ach śpij kochanie (Henryk Wars), Na pierwszy znak (Hanka Ordonówna), Szanujmy wspomnienia (Skaldowie).

Po głównej części uroczystości wszyscy goście zaproszeni zostali na spotkanie przy kawie i cieście. Około 18:40 liczna grupa wspólnie z dr Prałatem wybrała się na spacer po parku, przy okazji którego zaprezentowano wyjątkowość całego założenia pałacowo-parkowego i pokazano najważniejsze jego elementy: poza budynkiem pałacu, również kaplicę z czasów obecności w tym miejscu albertynek, sfinksy na dziedzińcu, malowniczy kanał z kamiennym mostem, wreszcie umiejscowiony na tyłach parku basen ze sfinksami i stylizowaną na XVIII-wieczną bramę prowadzącą ku drodze do Czempinia i okolicznym polom.


Słowa wdzięczności kierujemy pod adresem p. Katarzyny Michalewicz, dyrektor DPS w Jarogniewicach wraz ze współpracownikami i mieszkańcami tego wyjątkowego miejsca, za wszelki trud i pomoc włożone w przygotowanie spotkania. Gminie Kościan, Rodzinie Bączkiewiczów za wsparcie logistyczne i udokumentowanie spotkania. Ks. Tomaszowi Marciniakowi za umożliwienie zejścia do krypty Żółtowskich.

W trakcie uroczystości przekazano również dary materialne, które Fundacja “Bonum adipisci” – Dążyć do dobra przekaże na potrzeby Ukrainy. Za Państwa wielkie serca – ogromnie dziękujemy! Szczegóły prowadzonych zbiórek znajdą Państwo na stronie https://bonum.adipisci.pl/zbiorka-darow-medycznych/.

 

Prezentacja książki poświęconej siedzibom rodu Żółtowskich

Prezentacja książki poświęconej siedzibom rodu Żółtowskich

9 kwietnia planujemy prezentację książki “Ród historii – historia rodu. Archiwum rodu Żółtowskich. Ikonografia siedzib z powiatu kościańskiego”. Odbędzie się ona w sali konferencyjnej na terenie DPS Jarogniewice, mieszczącego się w dawnych zabudowaniach należących do rodziny Żółtowskich. Ze względu na charakter miejsca: placówkę opiekuńczo-rehabilitacyjną, w sposób niezwykle odpowiedzialny i rygorystyczny podchodzimy do kwestii bezpieczeństwa zdrowia nie tylko uczestników spotkania, ale przede wszystkim podopiecznych ośrodka. Prosimy zatem o bezwzględne przestrzeganie wszystkich zaleceń sanitarno-epidemiologicznych oraz zrozumienie dla naszych działań. Maseczki nie są obowiązkowe, natomiast zachęcamy do korzystania z nich, podobnie jak z dezynfekcji rąk.

Uroczystość odbędzie się w sali konferencyjnej w oficynie na prawo od pałacu. Prosimy o kierowanie się we wskazane miejsce zgodnie z oznaczeniami. W chwili obecnej nie gwarantujemy miejsc siedzących, dlatego też prosimy o zrozumienie. 120 zgłoszonych i zarejestrowanych osób otrzymało już imienne wejściówki.

Prosimy o zapoznanie się z informacją nt. miejsc parkingowych (poniżej).

Publikacja do drugi tom z serii “Rod historii – historia rodu”. Tym razem poświęcony jest archiwum Żółtowskich, nieznanemu, zapomnianemu, lecz kryjącemu w sobie wyjątkowo cenne materiały. Ich upublicznienie stało się możliwe dzięki przychylności Archiwum Państwowego w Lesznie z jego dyrektorem dr Elżbietą Olender na czele oraz dzięki wsparciu Powiatu Kościańskiego, Gminy Czempiń i Gminy Śmigiel. Bogactwo materiałów skłoniło nas do ich podzielenia na dwa tomy. W pierwszym pokażemy siedziby, w drugim życie rodzinne w nich się toczące. Wśród udostępnionych przez potomków rodu zdjęć, znalazły się unikatowe fotografie Jana Bułhaka. Zachęcamy do zapoznania się z fragmentami recenzji prof. Krzysztofa Chłapowskiego, która znalazła się w “Wiadomościach Ziemiańskich”:

Fotografie, a zwłaszcza zdjęcia założeń architektonicznych i ich wnętrz, to bardzo ważne źródło historyczne pozwalające spojrzeć na świat, którego już nie ma. Pozwalają uplastycznić wyobrażenie o przeszłości. Zwłaszcza wtedy gdy powstały nie z myślą o walorach ekspozycyjnych lecz jako świadectwo rzeczywistości.  

Autor, znany już historyk sztuki, autor siedmiotomowej i nagradzanej serii Miejsca i Sztuka oraz innych publikacji, pracownik naukowy Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, wprowadził do obiegu naukowego i popularnego nieznane fotografie pochodzące ze zbiorów rodzinnych, a głównie ze zbiorów Teresy Jakubowskiej. ale także Jana Żółtowskiego i prof. Jana Skuratowicza.  (…) Szczególnie interesujący jest wybór zdjęć z trzech albumów autorstwa nestora polskiej fotografii Jana Bułhaka (1876-1950). Wszystkie trzy dotyczą Jarogniewic, zostały wykonane w 1928 r.  i zawierają łącznie 66 fotografii znakomitej jakości.  Ta część publikacji poprzedzona jest szkicem p.t. Fotografia jako źródło historyczne i nośnik pamięci. Albumy Jana Bułhaka. Ogółem publikacja zawiera 89 zdjęć w tym – co jest szczególnie rzadkie – 22 to zdjęcia wnętrz. Materiały ikonograficzne to wyjątkowe świadectwo epoki i jej uroku, zwłaszcza zdjęcia wnętrz.   Staranność opracowania autorskiego i wydawniczego, wykorzystanie źródeł rękopiśmiennych i drukowanych, aparat naukowy, unikatowość zdjęć – to wszystko powoduje, że ta publikacja to rarytas wydawniczy nie tylko dla historyków architektury i kultury ale i dla wszystkich interesujących się dziejami ziemiaństwa i jego siedzib.

Ze względu na chorobę ministra Dziedziczaka uroczystość wręczenia odznaki honorowej “Zasłużony dla Kultury Polskiej” zostanie przełożona na inny termin.

W trakcie uroczystości możliwe będzie spotkanie i porozmawianie z potomkami rodziny Żółtowskich, jak również – w zależności od możliwości – zwiedzenie parku i pałacu jarogniewickiego. 

Podczas części artystycznej usłyszymy utwory muzyki klasycznej i rozrywkowej w aranżacji Agnieszki Szymańskiej.

Artykuł o gen. Taczanowskim w tureckim czasopiśmie

Artykuł o gen. Taczanowskim w tureckim czasopiśmie

W pierwszych dniach marca 2022 ukazał się artykuł poświęcony generałowi Edmundowi Taczanowskiemu i słabo znanemu wątkowi jego projektu zawiązania polsko–bułgarsko–tureckiego sojuszu przeciwko Rosji. Podstawą jego opracowania stała się odnaleziona spuścizna rękopiśmienna i tekst manifestu, jaki Taczanowski przygotował przy okazji jednego ze swoich pobytów w Turcji. Artykuł jest pewnym wyborem dokonanym z obszerniejszego artykułu, który ukaże się niebawem w renomowanym czasopiśmie “Historia Slavorum Occidentis”. Opublikowanie wyników badań w Turcji było możliwe dzięki wsparciu dra Osmana Firat-Basa, który podjął się niełatwego zdania przełożenia tekstu, za co jestem ogromnie wdzięczny.

Artykuł w wersji tureckiej

Zasłużony dla Kultury Polskiej

Zasłużony dla Kultury Polskiej

W dniu 15 sierpnia 2022 roku nastąpiło wręczenie odznaki honorowej „Zasłużony dla Kultury Polskiej” przyznanej decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Odznaczenie wręczył minister Jan Dziedziczak, sekretarz Stanu, pełnomocnik Rządu do spraw Polonii i Polaków za Granicą podczas gminnych uroczystości z okazji Święta Wojska Polskiego.

Wsparcie dla ofiar konfliktu na Ukrainie

Wsparcie dla ofiar konfliktu na Ukrainie

Warning: Undefined array key "file" in /usr/home/Aemilianus/domains/epralat.edu.pl/public_html/wp-includes/media.php on line 1723

Szanowni Państwo,

powołana do życia w 2019 roku Fundacja “Bonum adipisci” – Dążyć do dobra, postanowiła aktywnie włączyć się we wsparcie ofiar wojny na Ukrainie. Zdecydowaliśmy się na koordynowanie działań i zbiórkę darów medycznych, żywności z długim terminem przydatności, środków ochrony osobistej oraz ubrań. Dzięki Państwa życzliwości i otwarciu udało się nam wiele zdziałać. Poniżej zamieszczam informację, pewne podsumowanie, dotychczasowych naszych działań. Dodatkowe informacje znajdą Państwo na stronie https://bonum.adipisci.pl/zbiorka-darow-medycznych/

 

 

Fundacja “Bonum adipisci” – Dążyć do dobra przyłączyła się do wsparcia ofiar wojny na Ukrainie oraz bohaterskich starań walczących tam żołnierzy. Koordynatorem zbiórki darów medycznych został dr Maciej Badura, dzięki którego inicjatywie, operatywności i determinacji, udało się zebrać i przekazać wiele darów oraz zorganizować transporty ewakuacyjne. Poniżej zamieszczamy sprawozdanie z tych działań.


18.03.2022 | 14 palet darów | Lwów-Mikołajów

Do Lwowa  powędrowały kolejne palety pomocy. Oprócz opatrunków, leków, batonów  energetycznych i  proteinowych również przekazaliśmy 46 szt. kolejnych plecaków   ratowniczych oraz 56 toreb medycznych.  Do Mikołajewa (…to jeszcze trochę), trafi jedna torba medyczna typu PSP1 wzbogacona wojskowymi opatrunkami oraz dodatkowymi kołnierzami ortopedycznymi, stetoskopem, ciśnieniomierzem i pulsometrem oraz lekami przeciwbólowymi. Trafią tam również opatrunki medyczne i środki ochrony osobistej.


14/15.03.2022 – ewakuacja uchodźców | Bajorka i Kijów

W tym terminie odbyła się ewakuacja rodziny lekarza pracującego w jednym z poznańskich szpitali. Nasz kolega, mgr Oskar Lizak wraz z Erwinem Jankowskim z PSP, pojechali pod Kijów  wynajętym busem, który wypełniliśmy po brzegi darami. Do Kijowa trafiły opatrunki, artykuły medyczne, leki, bielizna męska, środki higieny osobistej, środki osobistej ochrony COVID,  leki, 4 torby medyczne typu PSP1 oraz DEFIBRYLATOR AED.  W kilka osób pokryliśmy również część kosztów wynajęcia busa i paliwa. Dotacja 500 zł.


13.03.2022 | 11 palet darów | Lwów

11 palet darów wysłaliśmy tego dnia do Lwowa. Wśród nich znalazły się materiały opatrunkowe, leki, środki higieny osobistej, środki osobistej ochrony przeciwko COVID, torby medyczne i plecaki ratownicze jak również sprzęt medyczny, chirurgiczny i pierwszej pomocy. Ponadto bielizna męska dla ratowników, żołnierzy i pacjentów (nowe skarpetki i majtki/bokserki).


11.03.2022 | cztery torby ratownicze typu PSP1

Torby wzbogaciliśmy o leki ratujące życie, koce ratunkowe, ststoskopy lekarskie, peamy, zestawy z nićmi chirurgicznymi. Dodatkowo  kolejnych 4 ratowników, którzy jechali do Ukrainy zabrali  ze sobą środki ochrony osobistej, żele dezynfekujące w saszetkach, zapas maseczek medycznych, rękawiczek oraz 40 szt. latarek wraz z zapasowymi bateriami.


9.03.2022 | żywność i artykuły higieniczne

2 palety wody niegazowanej 500ml (3024 szt.),  żywność długoterminową, mleka, kaszki, art. higieniczne (pieluchy, mokre chusteczki, szampony i mydła, podpaski) przekazaliśmy do punktu recepcyjnego. W tym dniu podjęliśmy decyzję o skupieniu się tylko i wyłącznie na pomocy z zakresu medycyny ratunkowej  dla żołnierzy i medyków z Ukrainy.


29.02.2022 | 150 plecaków ratowniczych

Plecaki zostały wyposażone w podstawową pierwszą pomoc medyczną oraz uzupełnione o leki  przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, przeziębienie, dermatologiczne, talki i środki higieniczne oraz  ochronę osobistą dla Ratowników . Do transportu dołożyliśmy także bieliznę męką i skarpety dla żołnierzy. Dary zostały osobiście zabrane przez ratowników medycznych z Ukrainy wracających do Kijowa, walczyć o wolność swojego kraju. 

 

Objęcie kierownictwa Muzeum A. Mickiewicza w Śmiełowie

Objęcie kierownictwa Muzeum A. Mickiewicza w Śmiełowie

Z dniem 1 marca 2022 roku obejmuję kierownictwo Muzeum Adama Mickiewicza w Śmiełowie. Jest to zadanie trudne, ale i stanowiące wyzwanie. Muzeum w tym miejscu funkcjonuje od 1975 roku. Natomiast dopiero od roku 2021 zespół pałacowo-parkowy, w którym się ono znajduje, stanowi własność Muzeum Narodowego w Poznaniu. Przez lata nieuregulowana sytuacja prawna powodowała, że poza doraźnymi pracami remontowymi, obiekt nie doczekał się gruntownej modernizacji, renowacji i konserwacji. Objęcie przeze mnie tego miejsca, będzie się zatem wiązało z przygotowaniem oddziału do generalnego remontu. By jednak mógł on nastąpić, konieczne jest opracowanie szeregu planów, uzyskanie wielu pozwoleń konserwatorskich i budowlanych, a także – co uważam za szczególnie istotne – opracowanie koncepcji zgodnej z wymogami ustawy o dostępności. Dlatego też mój pierwszy rok obecności w Śmiełowie zamierzam skoncentrować na tych właśnie działaniach. Będą one wymagały dużych nakładów finansowych, wspartych następnie dotacjami celowymi z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Prace na pewno potrwają kilka lat. W międzyczasie zamierzamy realizować bieżącą naszą działalność. Po okresie pandemii wchodzimy w „Rok romantyzmu”, który będzie obfitować szeregiem wydarzeń w naszym Muzeum. To duże wyzwanie, które jednak mamy nadzieję, zwróci uwagę na Śmiełów, jego wyjątkową rolę na mapie Wielkopolski, a jednocześnie na potrzeby tego miejsca.

Za nami spotkanie z władzami Powiatu Jarocińskiego, dzięki wsparciu którego, chcemy uzyskać grant na przeprowadzenie audytu dostępności naszego Muzeum, bez którego trudno będzie o poczynienie kolejnych kroków zmierzających do przywrócenia blasku pałacowi. Liczymy również na wsparcie samorządów lokalnych – zarówno tych najbliższych nam, jak i sąsiadujących z powiatem.

 

Bliższe szczegóły na temat koncepcji i wizji prowadzenia Muzeum pojawią się w najbliższym czasie.

W razie potrzeby skontaktowania się, proszę o wiadomość mailową e.pralat@mnp.art.pl

Manewry u dwóch generałów

Manewry u dwóch generałów

31 marca 2021 roku minęła setna rocznica śmierci gen. dyw. Kazimierza Grudzielskiego, urodzonego w 1856 roku w Turwi. Ta okoliczność, jak i fakt, iż w bieżącym roku po raz pierwszy obchodzona jest jako święto państwowe, rocznica wybuchu powstania wielkopolskiego, spowodowały, iż zorganizowano w Turwi okolicznościowe spotkanie pn. „U dwóch generałów. Manewry (przed)powstańcze w Turwi”. Jego organizatorami byli dr Emilian Prałat, Grupa Rekonstrukcji Historycznych Tschuff, Fundacja „Bonum adipisci” – Dążyć do dobra, Stowarzyszenie Przyjaciół Gorzelni w Turwi oraz Gmina Kościan.

W godzinach przedpołudniowych rekonstruktorzy w mundurach straży ludowej z czasów powstania, przeprowadzili ćwiczenia z musztry, pojawiając się w różnych zakątkach miejscowości. Kwadrans przed południem przed remizą OSP zebrali się uczestniczy wraz z rekonstruktorami. Po ich przywitaniu przez Prałata, zarysowaniu okoliczności uroczystości, jej uczestnicy przeszli pod pomnik poległych w latach 1914–1920 mieszkańców Turwi. Po zaciągnięciu warty honorowej rozpoczęła się krótka ceremonia upamiętniająca poległych. Wójt gminy Andrzej Przybyła podziękował za organizację przedsięwzięcia i szczególne jego się wpisanie w kalendarz tegorocznych, szczególnych obchodów rocznicowych. Miłosz Kiciński przedstawił biogram gen. Kicińskiego. Dr Prałat poinformował, iż w przyszłym roku, przy okazji Święta Wojska Polskiego, zostanie na pomniku odsłonięta tablica dedykowana drugiemu, turewskiemu generałowi. Ks. Stanisław Tokarski odmówił modlitwę w intencji poległych. Następnie zebrani goście złożyli pod pomnikiem znicze. Tę część spotkania zakończyło odśpiewanie zwrotki „Roty”. Kolejnym punktem wydarzenia było zdobycie przez straż ludową miejscowej gorzelni. Przed jej budynkiem rekonstruktorzy zorganizowali niewielką potyczkę, która zakończyła się zdobyciem budynku. W trakcie inscenizacji goście mogli usłyszeć o historii i misji tej formacji. Kolejny punkt spotkania odbył się już we wnętrzu historycznej gorzelni. Emilian Prałat przedstawił po krótce najważniejsze fakty dotyczące powstania i jego przebiegu, Miłosz Kiciński opowiedział anegdoty dotyczące Grudzielskiego, a Adam Stryjakowski przedstawił dzieje poprzedzające wybuch powstania i pierwociny powstańczych organizacji wojskowych. Dzięki uprzejmości Grzegorza Koniecznego, goście mogli zwiedzić muzeum gorzelnictwa, zapoznać się z charakterem procesu przetwórczego, a na koniec obejrzeć eksponaty zgromadzone w dawnej słodowni. Na zwiedzających czekała kawa, herbata i ciasto. Spotkanie zakończyło się około godziny 16:00.

Pamięci powstańców – manewry w Turwi

Pamięci powstańców – manewry w Turwi

Na 11 grudnia zaplanowano wyjątkowe spotkanie poświęcone powstaniu wielkopolskiemu. Odbędzie się ono w Turwi. W jego ramach Grupa Rekonstrukcji Historycznych Tschuff planuje w godzinach przedpołudniowych pojawić się w Turwi, przeprowadzić manewry połączone z musztrą i zainteresować mieszkańców dziejami powstania. Mogą się oni spodziewać wizyty żołnierzy w mundurach z czasów powstania.

Kwadrans przed południem zaplanowano zbiórkę przed strażnicą OSP i wspólny przemarsz pod pomnik poległych w latach 1914-1920 mieszkańców miejscowości. O 12 odbędzie się okolicznościowe upamiętnienie poległych i złożenie zniczy. Następnie organizatorzy zapraszają do gorzelni, gdzie odbędzie się niewielka rekonstrukcja nawiązująca do roli Straży Ludowych w przejmowaniu ważnych z punktu widzenia powstania obiektów. Tam zebrani będą mogli usłyszeć o gen. Kazimierz Grudzielskim, jednym z dowódców powstania, który urodził się w Turwi (opowie o nim dr Emilian Prałat) oraz dziejach powstania wielkopolskiego. Będzie to również okazja do porozmawiania z rekonstruktorami, posłuchania opowieści Grzegorza Koniecznego o miejscowej gorzelni i lokalnych tradycjach. Na koniec organizatorzy zapraszają na skromny poczęstunek. Ze względu na sytuację sanitarno-epidemiologiczną obowiązuje reżim sanitarny. Z powodów organizacyjnych prosimy również i zgłoszenie udziału poprzez krótką ankietę https://forms.gle/L2NYFcc7QPoozTwq5

Relacja z prezentacji książki “Leopold Nowotny. Życie i twórczość” – Kościan, 13.11.2021

Relacja z prezentacji książki “Leopold Nowotny. Życie i twórczość” – Kościan, 13.11.2021

13 listopada 2021 roku w Kościańskim Ośrodku Kultury, odbyła się polska odsłona prezentacji książka dra Emiliana Prałata – „Leopold Nowotny. Życie i twórczość”. Kilka minut po godzinie 17:00 autor powitał przybyłych gości. W sposób szczególny przywitał Andrzeja Przybyłę, wójta Gminy Kościan, Przemysława Korbika, zastępcę burmistrza Miasta Kościana, dra Macieja Badurę z Fundacji „Bonum adipisci” – Dążyć do dobra i dyrektora KOK Dariusza Łukaszewskiego. Wśród obecnych byli również prof. Jan Skuratowicz, Jadwiga i Stanisław Chłapowski. W spotkaniu wzięło udział blisko 80 osób. Autor podziękował Powiatowi Kościańskiemu i Gminie Kościan za wsparcie, dzięki któremu udało się wydać książkę. Przybliżając pokrótce postać Nowotnego zwrócił uwagę na wyjątkową okoliczność, mianowicie przywiezienie wprost od konserwatora jednego z dwóch zachowany na terenie powiatu obrazów polsko–włoskiego malarza – „Męczeństwo św. Andrzeja” z 1845 roku, zamówione przez rodzinę Chłapowskich dla kościoła parafialnego w Wyskoci. Nadmienił również, iż uczestnicy spotkania będą mieć możliwość obejrzenia go jako piersi po kilkumiesięcznej konserwacji. Gdy wymieniał nazwiska dwóch uczniów Państwowej Szkoły Muzycznej im. ks. dra Józefa Surzyńskiego – Piotra Woźniaka i Dominika Skorackiego z klasy trąbki Jakuba Domańskiego, rozsunęła się kurtyna sceny i rozbrzmiało „Te Deum” Marc Antoine Charpentina, a przed gośćmi ukazał się obraz. Następnie głos zabrał wójt Andrzej Przybyła, który podziękował autorowi za ogromny wkład w działania związane z kultywowaniem dziedzictwa, przypomniał serię wydawniczą „Miejsca i Sztuka”, inicjatywy „Racot. Tygiel kultur”. Po tym wystąpieniu dr Prałat zaprezentował okolicznościowy film, który przedstawiał historię Nowotnego i poszukiwań z nim związanych, jak również zawierał zapis rzymskich uroczystości poświęconych w tym roku, a zorganizowanych przez autora. Przypomniał również okoliczności związane z zamówieniem przez Chłapowskich obrazu dla kaplicy w Turwi i wydania przy tej okazji pamiątkowych obrazków, na wzór tych, które w 1830 roku wydano w Rzymie na pamiątkę obrazu namalowanego przez Philipa Veita. Obra oryginalne obrazki zostały zaprezentowane łącznie z kopią autoportretu Nowotnego, którą w trakcie spotkania ofiarował autorowi Zbigniew Lewandowicz oraz rysunkową kopią obrazu z Turwi. Kolejnym punktem uroczystości była część artystyczna. W jej trakcie zabrzmiały utwory sopranowe i muzyczne:

Franz Schubert – Ave Maria – Agnieszka Szymańska (sopran), Maria Magdalena Kaczor (fortepian)

Jan Sebastian Bach – Ave Maria – Agnieszka Szymańska, Maria Magdalena Kaczor

Aleksander Głazunow – GavotteTrio Rosa  – Nadia Kmieciak (flet) i Filip Kauch (fortepian). Uczniowie z kl. fletu p. Agnieszki Panas i kl. fortepianu p. Mariana Michałowicza

Fryderyk Chopin – Walc Des–dur op. 64 nr 1 – wyk. Filip Kauch z kl. fortepianu p. Mariana Michałowicza

Michał Kasprzyk – Ave Maria – Agnieszka Szymańska, Maria Magdalena Kaczor

Paolo Francesco Tosti – Preghiera – Agnieszka Szymańska, Maria Magdalena Kaczor

Nikołaj Rymski–Korsakow – Lot trzmiela  – wyk. Nadia Kmieciak z kl. fletu p. Agnieszki Panas, Joanna Czuba 9fortepian)

Paolo Francesco Tosti – Sogno – Agnieszka Szymańska, Maria Magdalena Kaczor

Paolo Francesco TostiIdeale – Agnieszka Szymańska, Maria Magdalena Kaczor

Leon Cavallo – La Mattinata – Agnieszka Szymańska, Maria Magdalena Kaczor

Luigi Denza – Funiculi Funicula – Agnieszka Szymańska, Maria Magdalena Kaczor

Artyści otrzymali brawa na stojąco. Na zakończenie autor zapytał, czy ktoś chciałby zabrać głos. Z zaproszenia skorzystał Zbigniew Lewandowicz, który podziękował autorowi za poszerzenie jego wiedzy nt. sztuki Wielkopolski, Nowotnego, polskiej kolonii artystycznej w Rzymie oraz nazarenizmu. Głos zabrała również Janina Wesołek, która podzieliła się wspomnieniami dotyczącymi autora z okresu jego nauki szkolnej i wyraziła dumę z faktu bycia absolwentem szkoły w Turwi. Wójt Przybyła poprosił na koniec o opowiedzenie o samej konserwacji obrazu.

Spotkanie zakończyło się przy kawie i cieście.

Fot. Elżbieta Brukwińska, Karina Jankowska, Maciej Badura

RELACJE:

https://www.kok.koscian.pl/Leopold_Nowotny__Zycie_i_tworczosc_-_relacja.html

 

Leopold Nowotny. Prezentacja książki Emiliana Prałata

Relacja z rzymskich uroczystości poświęconych Leopoldowi Nowotnemu

Relacja z rzymskich uroczystości poświęconych Leopoldowi Nowotnemu

W dniach 20-21 września odbyły się w Rzymie uroczystości związane z upamiętnieniem osoby Leopolda Nowotnego (1820–1870), polskiego artysty o czeskich korzeniach, który niemal całe dorosłe życie spędził w Rzymie. Pomysłodawcą oraz organizatorem inicjatywy był dr Emilian Prałat, autor publikacji i badacz twórczości Nowotnego oraz Fundacja „Bonum adipisci” – Dążyć do dobra, pod której auspicjami zorganizowano wszystkie rzymskie wydarzenia.

Pierwszego dnia, o godzinie 18:00 w siedzibie Instytutu Polskiego w Rzymie odbyła się prezentacja książki. Zebranych gości powitał dyrektor Instytutu Łukasz Paprotny. W sposób szczególny podkreślił obecność Anny Marii Fraia-Pambuffetti oraz Marii Adele Barberi-Porena, prawnuczek Leopolda Nowotnego, Janusza Andrzeja Kotańskiego, ambasadora RP przy Stolicy Apostolskiej i Zakonie Maltańskim, Cristiny Gorajskiej-Visconti, konsul honorowej RP w Ankonie, prof. Agnieszki Bender, autorki recenzji książki, dra Macieja Badury z Fundacji “Bonum adipisci” – Dążyć do dobra i samego Autora. W swym wystąpieniu podkreślił, iż dr Prałat jest godnym następcą idei pracy organicznej gen. Chłapowskiego i etosu wielkopolskiej pracy. Z uznaniem wyraził się o ogromie pracy włożonej w przygotowanie książki, jak i samej jej prezentacji. Następnie przekazał głos autorowi, przedstawiając zarazem artystów, których do uświetnienia uroczystości zaprosił dr Prałat: Aleksandrę Buczek (sopran), Emilię Sługocką (wiolonczela) i Riccardo Balsamo (fortepian). Po wykonaniu „Ave Maria” Franza Schuberta, Autor poprosił o zabranie głosu prof. Agnieszkę Bender, uprzednio dziękując jej za cały trud, wsparcie i życzliwość okazaną w trakcie prac nad publikacją. Badaczka powiedziała:

Historia kolonii polskich artystów przebywających w XIX wieku w Rzymie, mimo ukazania się kilku powstałych w ostatnich latach ważnych publikacji naukowych, niewątpliwie nadal wymaga jeszcze  bardziej szczegółowych i pogłębionych badań. Wśród malarzy wówczas czynnych, jednym z najczęściej wspominanych w źródłach archiwalnych i opracowaniach jest Leopold Nowotny (1820–1870), który większość swego życia spędził w Wiecznym Mieście. Przybył on tam z Wenecji, po spotkaniu w 1842 roku z ojcem Piotrem Semenenką, ze Zgromadzenia Zmartwychwstania Pańskiego, który planował skontaktowanie go z Johannem Friedrichem Overbeckiem. Młodziutki polski malarz wkrótce po przyjeździe do Rzymu, już w 1842 roku, znalazł się pod skrzydłami możnej i niezwykle wpływowej w kręgach watykańskich protektorki, jaką była księżna Zofia Branicka Odescalchi. W swoim pałacu, w centrum Rzymu zorganizowała mu pracownię, co niewątpliwie przyczyniło się do nawiązywania różnych cennych dla malarza kontaktów. Wiadomo, że artysta miał okazję poznać m.in. Zygmunta Krasińskiego, Cypriana Kamila Norwida, Józefa Ignacego Kraszewskiego, którzy z wielkim uznaniem pisali o jego dziełach. Nowotny ponadto bardzo dobrze się ożenił; pojął za żonę bratanicę kardynała Giovanni Brunellego, co także umożliwiło mu nawiązanie dalszych kontaktów z mecenasami i artystami. Niewątpliwie młodemu malarzowi pod wieloma względami sprzyjało wyjątkowe szczęście.

W literaturze przedmiotu na temat Leopolda Nowotnego do tej pory pojawiały się jednak najczęściej bardzo ogólne wzmianki i zawierały one niewiele – i jak się okazało – często mało precyzyjnych lub błędnych informacji. Znane dotychczas oeuvre artysty też było bardzo niepełne. Zatem temat czekał na podjęcie już od wielu lat.

Oczywiście niezbędna do przygotowania pierwszej próby monografii – czy jak Autor woli – opracowania twórczości  malarza, była możliwość dłuższego pobytu naukowego w Wiecznym Mieście i wykonanie licznych kwerend oraz poszukiwań wręcz detektywistycznych.

Wyzwanie to podjął historyk sztuki, filolog slawista Emilian Prałat i w pełni z niego się wywiązał, przygotowując ważną naukowo książkę. Jak zaznacza we Wstępie Autor, już w dzieciństwie obraz Leopolda Nowotnego – Matka Boska Niepokalanie Poczęta, znajdujący się w kaplicy w Turwi, zwracał Jego uwagę. Dzieło to stało się punktem wyjścia, początkiem do rozwinięcia w późniejszych latach poszukiwań naukowych związanych z jego twórcą. Wybór tematu opracowania nie był przypadkowy. Emilian Prałat stopniowo poprzez swoje kolejne publikacje o mecenacie rodu Chłapowskich, jakby w naturalny sposób zmierzał w kierunku postaci Leopolda Nowotnego. Tak jak to zwykle bywa, temat, który był zaledwie fragmentarycznie dotąd poznany, postawił przed Autorem znacznie większe, szczególnie trudne wyzwania badawcze. Wymagał bardzo dobrego warsztatu, uporu, konsekwencji, a czasem nadzwyczajnych i niekonwencjonalnych metod, aby dotrzeć do poszukiwanych informacji. W efekcie końcowym jednak, po zakończonym z sukcesem procesie badawczym, gdy udało się pozyskać wiele ważkich i niepublikowanych wiadomości – a tak w tym przypadku się stało – niewątpliwie wykonana praca może dać Autorowi sporo satysfakcji, a polskiej historii sztuki – nową, opartą na licznych źródłach monografię i istotne naukowo ustalenia.      

Emilian Prałat dzięki swoim badaniom imponująco rozszerzył dotychczasową wiedzę na temat życia i twórczości Leopolda Nowotnego. Należy podkreślić, że Autorowi m.in. udało się zweryfikować datę urodzin artysty. Badacz nie tylko zestawił i uporządkował wszelkie zdobyte, w większości wcześniej nieznane, czasem bardzo szczegółowe informacje z biografii malarza, jego przodków i potomków, ale także omówił krytycznie jego twórczość. Swoje analizy umieścił w szerokim kontekście, na tle ówczesnej europejskiej sztuki religijnej, ze szczególnym uwzględnieniem ruchów słowianofilskich. Godna podkreślenia jest precyzja i rzetelność badawcza Autora, który nie powtarza wcześniejszych niesprawdzonych opinii, a swoje konstatacje opiera tylko na zweryfikowanych źródłach, dziesiątkach listów oraz pamiętników, dokonując ich profesjonalnej krytyki. Przykładem może być ostrożność badacza względem często podawanej wiadomości o tym, jakoby Leopold Nowotny był uczniem  Overbecka. Emilian Prałat cytuje list ks. Piotra Semenenki, w którym wyraża on chęć skontaktowania młodego Nowotnego z uznanym mistrzem niemieckim. Po szczegółowej analizie zachowanych źródeł, Autor książki wykazuje, że aktualny stan badań potwierdza, iż polski malarz odwiedził pracownię Overbecka. Za niepotwierdzoną uznaje jednak hipotezę terminowania u niego Nowotnego, który w sensie ideowym był niewątpliwie najbliższy ze wszystkich polskich artystów filozoficzno-teologicznej postawie Mistrza z Lubeki.

Bardzo cenny jest katalog ponad czterdziestu dzieł malarza, które udało się zestawić Autorowi książki. Umożliwia on w ten sposób po raz pierwszy ogląd dorobku malarskiego Leopolda Nowotnego. Ważne z punktu widzenia naukowego są także aneksy i tłumaczenie skróconej wersji tekstu książki na język włoski. Streszczenie w języku Dantego może pobudzi w przyszłości historyków sztuki z Italii do poszerzenia badań i może wówczas uda się odnaleźć więcej informacji m.in. na temat kilkuletniego pobytu Nowotnego w Wenecji, czy też jego prac wykonanych dla księżnej Zofii Branickiej Odescalchi.

Historyczno-artystyczne i slawistyczne przygotowanie Autora pozwoliły na przybliżenie postaci artysty ważnego dla całej Słowiańszczyzny, co winno zostać docenione również przez badaczy zajmujących się dziedzictwem kulturowym Słowian. Skomplikowane losy Nowotnego, doskonale wpisują się w dyskurs slawistyczno-historycznych interdyscyplinarnych badań, jak również potwierdzają mozaikowy charakter jego twórczości, który staje się wręcz pars pro toto świata słowiańskiego.

Pomimo bardzo wielu nowych ustaleń, życiorys i dzieło artysty skrywa nadal wiele tajemnic. Należy jednak dobitnie podkreślić, że publikacja Emiliana Prałata, będąca pierwszą próbą monografii artysty – bo na tę nazwę w pełni zasługuje, stanowi milowy krok w stosunku do wcześniejszych badań w tym zakresie. Książka stanie się niewątpliwie podstawą i pomocą do dalszych naukowych poszukiwań na temat malarza i kolonii polskich artystów w Rzymie.

Następnie o wystąpienie poproszona została konsul Gorajska-Visconti, która nawiązując do czasów Nowotnego nakreśliła kontekst historyczny, kulturowy i ekonomiczny trzydziestoletnich rządów Piusa IX aż do upadku Państwa Kościelnego. Wskazała na szereg modernizacyjnych inicjatyw, które podejmował w czasie swojego pontyfikatu. Ostatnią przemawiającą w tej części spotkania osobą, był sam Autor, który przedstawił stan badań dotyczących Nowotnego, okoliczności w jakich rozpoczął swoją pracę nad twórczością malarza, najważniejsze fakty dotyczące jego życia, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu wielkich mistrzów niemieckiego i włoskiego zarazem malarstwa – Josefa Rittera von Führicha, Wilhelma Kaulbacha, Juliusa Schnorra von Carolsfelda, wreszcie mających największych na niego wpływ – Friedricha Overbecka i Philippa Veita. Omawiając główne elementy tradycji malarskiej, ale i postawy ideowej Nowotnego, wskazywał na punkty zbieżne z przywołanymi autorami. Jednym z największych nawiązań, które ukształtowało większość późniejszej twórczości Nowotnego, było sięgnięcie po wyobrażenie postaci kobiecej stworzonej przez Veita w Cassino Massimo, w wizerunku Beatrycze i Marii. To właśnie ich wzorzec fizjonomiczny stał się wzorcem dla polskiego malarza i zdeterminował jego sposób postrzegania kobiet. Nowotny, jako malarz niemal wyłącznie religijny, gros swych prac poświęcił Matce Boskiej. Dr Prałat kilka z nich zaprezentował przywołując zarazem okoliczności odkrycia jednej z prac w domu generalnym Zmartwychwstańców w Rzymie. Z tym problemem zazębiła się obecna wśród artystów kręgu Nazareńczyków, dyskusja nad nową formułą obrazu ołtarzowego czy sposobem przedstawiania Chrystusa. Odzwierciedleniem tych rozważań była stworzona przez malarza scena Złożenia w grobie, która została przez Prałata zaprezentowana i zestawiona z podobiznami maryjnymi. Omawiając okoliczności powstania jednej z najlepszych prac malarza – Niepokalanego Poczęcia NMP z kaplicy Chłapowskich w wielkopolskiej Turwi – przywołał okoliczności powstania obrazu. Chłapowscy będąc z w Rzymie byli świadkami objawienia maryjnego, jakiego doznał Alfonsa Maria Ratyzbon. Przejęci tym wydarzeniem zamówili obraz pokazujący Marię taką, jaką widział ją Ratyzbon. Namalowanie obrazu powierzono Nowotnemu, który jednak wybrał do skopiowania płótno o 16 lat starsze, a znajdujące się w kościele Santa Trinita dei Monti. Rozważania o stylu i spuściźnie malarza zakończyło po krótkie przedstawienie trzech cyklów malarskich zainicjowanych i częściowo tworzonych przez Leopolda – „Historia sacra”, „Święci polscy i słowiańscy” oraz „Zaprowadzenie chrześcijaństwa w Polsce i na Rusi”. Na koniec dr Prałat podał informację o ilości odnalezionych prac oraz ich rozproszeniu, przypominając, iż w najstarszej polskiej kolonii w Teksasie, w miejscowości Panna Maria, znajduje się obraz autorstwa Nowotnego. Po swej prezentacji nawiązał do detektywistycznego wręcz poszukiwania informacji o Nowotnym oraz skontaktowaniu się z potomkami malarza, za pośrednictwem listu pozostawionego na grobie żony Leopolda, który trafił do rąk jego prawnuczek, te zaś skontaktowały się z Autorem i przekazały mu pamiątki rodzinne. Ostatnim punktem spotkania było wręczenie egzemplarzy książek potomkiniom Nowotnego oraz Wiesławie Annie Cichosz. Zwieńczeniem wieczoru było wykonanie przez trio artystów  „Ave verum” Wolfganga Amadeusza Mozarta, „Ave Maria” i „La vergine degli angeli” Giuseppe Verdiego.

Drugi dzień rzymskich uroczystości miał dwa etapy. W samo południe na cmentarzu Campo Verano, odbyła się uroczystość odsłonięcia pamiątkowej tablicy dedykowanej Nowotnemu ufundowanej przez Autora książki. W swym wystąpieniu mówił:

Witam serdecznie wszystkich, którzy przybyli na dzisiejsze spotkanie. Słowa serdecznego pozdrowienia kieruję w stronę prawnuczek Leopolda i Elizy Nowotnych. Pozdrawiam wszystkich, którzy zechcieli poświęcić swój czas by w tym wyjątkowym miejscu wspomnieć szczególną postać.

Campo Verano jest świadkiem historii. Sto pięćdziesiąt jeden lat temu to tutaj pożegnano Leopolda Nowotnego po raz ostatni. W tym miejscu kończyła się jego wędrówka. Był to zarazem kres Państwa Kościelnego i świata, który znał. Nowotny był jednym z ostatnich nazareńczyków. Mimo że pod koniec życia jego twórczość spotykała się z krytyką, to jednak dla niego cel pozostał bez zmian: uchwycić boskość, pokazać to, co niewidzialne. Jestem przekonany, że gdy ostatni raz zamykał oczy tu na ziemi, i pierwszy raz otwierał je na drugim brzegu, zobaczył tych, których z takim pietyzmem usiłował pokazać na ziemi. Z biografii artysty wiemy, że ostatnie lata jego życia nie były łatwe. Później, gdy go zabrakło, problemy pozostały dla jego potomków. Po latach zmarła jego ukochana Eliza. Małżonkowie nie zostali pochowani razem. Ale w posiadaniu ich potomków pozostały ich portrety oraz pamięć o nich. Dzisiaj naszą obecnością chcemy pokazać, że pamiętamy o Leopoldzie i jego potomkach. Miejsce spoczynku artysty pozostaje tajemnicą. Wiemy, że pochowano go na Campo Verano. Chcąc utrwalić pamięć o nim powstała ta skromna tablica. Nowotny przynależy do kultury polskiej i włoskiej, jego zaś sztuka do spuścizny europejskiej. Życie Nowotnego jest przykładem europejskiej różnorodności i płynącego z niej bogactwa. Jego przodkowie pochodzili z Czech. Z rodziną mieszkał na Ukrainie. Swoje losy związał z Włochami. Siebie natomiast zawsze identyfikował jako Polaka. Losy polskiej kolonii artystycznej w Rzymie, do której należał, pokazują  prawdziwą ideę dialogu międzykulturowego, solidarności i uniwersalnych wartości.

Na koniec chciałbym przytoczyć fragment wiersza Wisławy Szymborskiej – „Nic dwa razy się nie zdarza”:

Nic dwa razy się nie zdarza
i nie zdarzy. Z tej przyczyny
zrodziliśmy się bez wprawy
i pomrzemy bez rutyny.

Choćbyśmy uczniami byli
najtępszymi w szkole świata,
nie będziemy repetować
żadnej zimy ani lata.

Żaden dzień się nie powtórzy,
nie ma dwóch podobnych nocy,
dwóch tych samych pocałunków,
dwóch jednakich spojrzeń w oczy.

Czemu ty się, zła godzino,
z niepotrzebnym mieszasz lękiem?
Jesteś – a więc musisz minąć.
Miniesz – a więc to jest piękne.

Uśmiechnięci, współobjęci
spróbujemy szukać zgody,
choć różnimy się od siebie
jak dwie krople czystej wody.

Jakkolwiek nic dwa razy się nie zdarza, to jednak dzisiaj naszą obecnością ponowiliśmy pamięć o Nowotnym. Naszym obowiązkiem jest zachowanie jej dla kolejnych pokoleń – dodał.

Następnie poprosił prawnuczki Nowotnego o odsłonięcie tablicy zasłanianej przez polską i włoską flagę. Dla obu Pań i towarzyszącej im rodzinie, było to niezwykle wzruszające przeżycie. Przybyły na tę uroczystość ojciec Bernard Hylla ze Zgromadzenia Zmartwychwstańców poświęcił tablicę oraz przywołał kilka myśli odnoszących się do związku malarza z zakonem, a następnie odczytał fragment listu do artystów, jaki napisał papież Jan Paweł II. Po modlitwie za zmarłych Leopolda, jego żonę Elizę oraz członków ich rodziny, udzielił zebranym błogosławieństwa. Natomiast dr Prałat przeniósł płytę na docelowe miejsce. Około godzinne spotkanie zakończyło się rozmową z obecnym gośćmi.

Drugim punktem wtorkowych uroczystości była Msza Święta za duszę Leopolda Nowotnego sprawowana w kościele pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika przy via delle Botteghe Oscure. Celebrował ją ks. prałat Paweł Ptasznik, rektor kościoła oraz kierownik Sekcji Polskiej watykańskiego Sekretariatu Stanu. Na prośbę Autora formuła mszy została nieco poszerzona o dwa czytania – pierwsze odczytała po włosku prof. Bender, drugie dr Prałat. W kazaniu ks. Jacek Staniek SChr omawiając losy św. Mateusza, którego wspomnienie tego dnia przypadało, nawiązał do postaci Nowotnego, dokonując pewnej paraleli między obu postaciami, obdarzonymi wieloma talentami, których rozwijanie postrzegali jako realizację nie tylko życiowego celu, ale i własnego powołania. Podkreślił, jak ważną postacią stał się współcześnie Nowotny, skoro po 150 latach pamięć o nim jest nie tylko zachowywana, ale jeszcze bardziej upowszechniana, a jego twórczość doceniana. Dodał również, że zbiorowym obowiązkiem jest przechowanie pamięć o Nowotnym. Szczególny charakter miała modlitwa powszechna, ułożona specjalnie na tę okazję przez Autora książki. Odczytano ją w języku polskim i włoskim. Szczególnie wzruszające były wezwania odczytane przez Annę Marię Fraia-Pambuffettti a odnoszące się do jej przodka oraz poświęcone pamięci Stanisława Augusta Morawskiego i ks. Hieronima Fokcińskiego, którzy – jak podkreślał Autor w trakcie poniedziałkowej prezentacji książki – były niezwykle ważne dla niego osobiście, jak i dla powstania książki.

Po zakończeniu solennej, koncelebrowanej Mszy, dr Prałat przekazał prawnuczce Leopolda, reprodukcję jego portretu znajdującą się w zbiorach British Museum. Wspólnie podziękowano również ks. Pawłowi Ptasznikowi. Dla wszystkich obecnych w kościele dr Prałat przygotował okolicznościowe broszury w języku polskim i włoskim zawierające teksty czytań oraz wezwań modlitwy powszechnej.

W piątek 24 września, dzięki pośrednictwu brata Eligiusza Muchy i abpa Georga Gaensweina, egzemplarz książki wraz z listem od Autora oraz informacjami na temat Kopaszewskiej Drogi Krzyżowej, został przekazany papieżowi emerytowi Benedyktowi XVI.

Książka ukazała się nakładem Wydawnictwa Nauka i Innowacje przy wsparciu Gminy Kościan, Powiatu Kościańskiego i Fundacji „Bonum adipisci” – Dążyć do dobra. Słowa wdzięczności kieruję pod adresem Filipa i Anny Bączkiewiczów, którzy udokumentowali uroczystość oraz w sposób szczególny dra Macieja Badury za wszelką pomoc organizacyjną.