Miejska Biblioteka Publiczna w Kościanie Prekolumbijskie cywilizacje Ameryki Mezoameryki to fascynujący rozdział historii, pełen osiągnięć i symboliki. Najbardziej znani są Inkowie – twórcy potężnego imperium z rozwiniętą administracją i siecią dróg. Wcześniej istniały kultury, jak Nazca z geoglifami czy Tiwanaku z precyzyjną obróbką kamienia. Bogowie słońca, deszczu i płodności kształtowali życie duchowe. Korzystali z astronomii, … <p class="read-more"><a class="btn btn-default" href="https://epralat.edu.pl/events/wyklad-z-cyklu-z-historia-przy-kawie-9/"> Read More<span class="screen-reader-text"> Read More</span></a></p>
Kalendarz: Co, gdzie, kiedy z Prałatem?
Zapraszamy do udziału w wydarzeniach proponowanych przez dra Emiliana Prałat
Design ma kluczowe znaczenie w kształtowaniu przestrzeni codziennego życia – od pracy po odpoczynek. Już starożytni Rzymianie dbali o estetykę wnętrz, czego dowodem są mozaiki i freski z Pompejów. W literaturze piękne mieszkania symbolizują status społeczny, jak w „Lalce” Prusa. XX wiek przyniósł ideę designu dostępnego dla wszystkich, rozwijaną przez Bauhaus, łączącą funkcjonalność i estetykę. Projektowanie wnętrz stało się formą sztuki. W Polsce do rozwoju tej idei przyczynił się Bogdan Lachert, projektując modernistyczne wnętrza. Obecny design stawia na harmonię i ekologię – modne są minimalistyczne projekty z naturalnych materiałów. Piękne wnętrze to dziś wyraz troski o komfort, zdrowie i dobre samopoczucie.
Motyw Matki Boskiej w piekle to niezwykły i kontrowersyjny wątek apokryficzny oraz element ludowej religijności. W pieśniach pasyjnych i „Ewangeliach apokryficznych” Maryja ukazywana jest jako matka miłosierdzia, wędrująca do piekieł w poszukiwaniu dusz grzeszników. Choć nieakceptowany przez oficjalną teologię, był żywy w duchowości ludowej i pojawiał się w lamentach, misteriach oraz ikonografii – np. przy bramach piekła czy w scenach Sądu Ostatecznego. Inspirował artystów od baroku po współczesność, mimo że bywał cenzurowany przez Kościół. Przetrwał dzięki przekazowi ustnemu jako wyraz wiary w nieskończone miłosierdzie nad grzesznikami. Zbadamy jego obecność w tekstach, sztuce i religijności ludowej.
Awdańcowie to jeden z najstarszych rodów rycerskich średniowiecznej Wielkopolski, wywodzący się z XI wieku. Ich herb – złoty krzyż kawalerski na czerwonym tle – stał się symbolem lokalnej szlachty. Ród odegrał istotną rolę polityczną i wojskową w czasach Piastów, posiadając dobra m.in. koło Kościana, Śmigla i Leszna. Fundowali kościoły i klasztory, w tym benedyktyńskie opactwo w Lubiniu. Członkowie rodu zajmowali wysokie urzędy, co odnotowują kroniki Galla Anonima. W literaturze byli przedstawiani jako obrońcy chrześcijaństwa i zwolennicy władzy królewskiej. Choć ich znaczenie z czasem malało, ród przetrwał wśród lokalnej szlachty. Ich dziedzictwo widoczne jest w nazwach miejscowości, herbach i archiwalnych dokumentach.
Barok w Wielkopolsce, również w powiecie kościańskim, to czas rozkwitu sztuki, architektury i mecenatu. Jednym z czołowych twórców był Pompeo Ferrari, autor bogato zdobionych kościołów w Lesznie, Rydzynie i Poznaniu. Z regionem związany był też Jan Catenazzi. Mecenasami epoki byli m.in. Leszczyńscy i Jabłonowscy, fundujący kościoły i rezydencje, jak pałac w Racocie. W Kościanie ważnym zabytkiem baroku jest dawny klasztor bernardynów. Istotną rolę odgrywali artyści, tacy jak rzeźbiarz Jan Jerzy Urbański. Barokowa literatura duchowa rozwijała się m.in. w klasztorze w Lubiniu. Elementy baroku zachowały się w kościołach w Czerwonej Wsi, Bonikowie i Widziszewie. Zakony – jezuici, benedyktyni i bernardyni – kształtowały życie kulturalne.
Historia gadżetów erotycznych to opowieść z humorem i kulturową głębią. Już w starożytności używano fallusów z kamienia i drewna, a w Chinach i Japonii były one częścią sztuki miłosnej. W XIX wieku pojawiły się pierwsze mechaniczne wibratory, reklamowane jako narzędzia na „histerię”. XX wiek przyniósł seksualną rewolucję, a gadżety trafiły do popkultury. Dziś łączą elegancki design z nowoczesną technologią i wspierają zdrowie oraz relacje. Pojawiają się też w sztuce i literaturze z humorem, np. u Woody’ego Allena. Przemysł uwzględnia potrzeby różnych tożsamości i osób z niepełnosprawnościami. W wykładzie spojrzymy na nie jako odbicie zmian w podejściu do intymności i wolności.
Ród Mielżyńskich odegrał ważną rolę w historii Wielkopolski, zarówno politycznej, jak i kulturalnej. Byli mecenasami sztuki, kolekcjonerami i fundatorami inicjatyw artystycznych oraz naukowych. W pałacach, m.in. w Miłosławiu i Dąbrówce Kościelnej, gromadzili cenne dzieła, m.in. Canaletta i Bacciarellego. Edward i Seweryn Mielżyńscy wspierali artystów, jak Juliusz Kossak, oraz angażowali się w działalność patriotyczną. Fundowali kościoły i szkoły, przyczyniając się do rozwoju życia kulturalnego XIX-wiecznej Wielkopolski. Ich dziedzictwo przetrwało w muzeach i bibliotekach jako symbol ziemiańskiego mecenatu i patriotyzmu.
Polskie koronacje miały wymiar polityczny, religijny i symboliczny. Ceremonia zaczynała się procesją, a jej kulminacją było nałożenie korony przez prymasa Polski. Koronacja potwierdzała boskie prawo do władzy i stanowiła kontrakt z narodem. Pierwszym koronowanym był Bolesław Chrobry (1025), ostatnim – Stanisław August Poniatowski (1764). Uroczystości miały bogatą oprawę artystyczną i były demonstracją potęgi państwa. Choć tradycja zanikła po rozbiorach, pozostaje istotnym elementem polskiego dziedzictwa. W wykładzie przyjrzymy się jej ewolucji i znaczeniu dla kultury narodowej.
Prekolumbijskie cywilizacje Ameryki Mezoameryki to fascynujący rozdział historii, pełen osiągnięć i symboliki. Najbardziej znani są Inkowie – twórcy potężnego imperium z rozwiniętą administracją i siecią dróg. Wcześniej istniały kultury, jak Nazca z geoglifami czy Tiwanaku z precyzyjną obróbką kamienia. Bogowie słońca, deszczu i płodności kształtowali życie duchowe. Korzystali z astronomii, kalendarzy i systemu kipu zamiast pisma. Konkwista brutalnie przerwała ich rozwój, lecz dziedzictwo przetrwało w tradycjach andyjskich. Podczas wykładu przyjrzymy się ich wpływowi na duchowość i życie codzienne przed przybyciem Europejczyków.
Noc od wieków fascynuje artystów, poetów i myślicieli jako przestrzeń tajemnicy i przemiany. W symbolistycznym malarstwie, jak u Ensora czy Böcklina, staje się tłem snów i duchowych wizji. W romantyzmie, u Novalisa czy Mickiewicza, symbolizuje kontakt z absolutem i duszą. W kulturze popularnej mrok nocy zyskał dramatyczny wymiar – od noir po gotycką grozę. W tradycji ludowej to czas duchów i rytuałów. Noc inspiruje muzykę – od Chopina po jazz. W poezji współczesnej symbolizuje samotność, ale i intymność. W sztuce, jak u Hoppera, ukazuje izolację w nocnym mieście. To także przestrzeń wolności, subkultur i alternatywnych światów. Podczas wykładu przyjrzymy się, jak noc kształtowała kulturę i nadal wpływa na emocje oraz twórczość.
6 edycja Nocnego zwiedzania powiatu kościańskiego. W programie m.in. klasztor w Lubiniu, kościół w Wyskoci (wieża, sklepienia, zabytkowe rzeźby), Turew (folwark, pałac, kaplica)
