TRADYCJE KULTUROWE KRAJÓW EUROPY ŚRODKOWEJ I POŁUDNIOWEJ
Rok akademicki 2022/2023, semestr zimowy, 30 godzin, konwersatorium, rok II studiów magisterskich
TERMIN: wtorek, godzina 18:45-20:15, sala 014 Kuraszkiewicza
DYŻUR: wtorek, godzina 16:30-17:00, sala przy bibliotece
WARUNKI ZALICZENIA:
-
- – obecność i aktywny udział zajęciach (dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze);
-
- – obowiązkowe, ustne zaliczenie książki Słowianie – idea i rzeczywistość. Zbiór studiów;
-
- – pozytywna ocena z pisemnego egzaminu w formie testu zamkniętego
-
- – nadliczbowe nieobecności należy rozliczyć minimum na tydzień przed terminem kolokwium;
- – niestawienie się na kolokwium bez powiadomienia o tym prowadzącego minimum 5 godzin przed jego terminem skutkuje wpisaniem oceny niedostatecznej per absentiam oraz koniecznością przystąpienia do zaliczenia poprawkowego w terminie jednego tygodnia od daty pierwszego terminu
TEMATY PREZENTACJI:
Frankofilizm wśród Słowian Południowych.
Bunty ludowe w Europie Środkowej i Południowej – problem zaangażowanie lub jego braku w wielkich zrywach narodowych.
Współczesna rola narodowych akademii nauk.
Dynastia sasko-koburska w Bułgarii – niechciana konieczność.
Zrinscy i Frankopanowie jako wzorzec chorwackiego bohatera.
Rola szlachty w okresie 1200-1700 w wybranych krajach Europy Środkowej i w Słowiańszczyźnie Południowej.
Pogranicza Europy Środkowej i Słowiańszczyzny Południowej – wybrane przykłady.
Słowiańskie dziedzictwo imperium Habsburgów.
Słynne europejskie królobójstwa – od mitu do politycznej manifestacji.
Rewolucjoniści i dysydenci – od Eligiusza Niewiadomskiego do ruchu „crna ruka” i zabójstwa Obrenoviciów.
Środkowoeuropejskie i południowosłowiańskie mity i utopie.
LISTA TEMATÓW:
1. Absolutyzm Habsburgów
Misja cywilizacyjna Austro-Węgier na Bałkanach
Panowanie Habsburgów w Europie
Dziedzictwo Habsburgów i Turcji osmańskiej
2. „Filizmy” – odrzucenie tradycji rodzimej, czy dążenie do internacjonalizacji własnej tradycji kulturowe?
Proszę o wskazanie kulturowych (literackich, artystycznych) z różnych krajów wpływających na cywilizacyjny obszar Europy Środkowej i Południowej. W przypadku Bałkanów proszę o szczególne zwrócenie uwagi na fascynację cywilizacją italską, francuską i arabską.
3. Koncepcje mesjanistyczno-martyrologiczne.
Michelet, Mickiewicz i mesjanizm romantyczny
4. Koryfeuszowie narodów i archetyp sotera-wieszcza.
5. Ku nowoczesnej nauce – narodowe akademie nauk i sztuk pięknych. Ludomania.
HAZU, JAZU, SANiU, AV čR, PAN, PAU, РАН – proszę znaleźć informacje o historii i znaczeniu wspomnianych instytucji
6. Bogowie narodowych kanonów. Pansłowiańskie archetypy.
Chaszczewicz-Rydel M., Obrazy Bałkanów: mity, stereotypy, nowa imagologia, Wrocław 2013.
7. Dynastia czy dynastie – o monarchii, monarchizmie i tęsknotach ku tempore felix.
8. Słowiańska wzajemność. Panslawizm.
Europa a świat słowiański – ujęcie panslawistyczne
9. Unitaryzm i federalizm – od Rzeczpospolitej Obojga Narodów do Jugosławii.
podstawowe pojęcia – federalizm, Jugosławia UNHCR, sukcesorzy Jugosławii, potężne opracowanie dot. Jugosławii z persp. historycznej,
10. Szlachta i arystokracja versus lud.
11. Od Edenu do Pól Elizejskich i Parnasu – w poszukiwaniu mitycznych korzeni.
Jovan Dučić, Aleks Šantić, Milan Rakić – wybrane antologie, twórczość rodoljubna, znaczenie, wykorzystanie w polityce historycznej, definicja trzech wspomnianych kategorii
12. Tożsamość limesowa i płynność autoidentyfikacje. Etnonacjonalizm.
Państwo narodowe a ponowoczesność
13. Komunizm – socjalizm – jugosocializam. Porządek zimnowojenny.
14. Multikulturowość w wersji zachodnio– i południowosłowiańskiej. Tradycje w diasporze.
15. EGZAMIN
PODSTAWOWA LITERATURA:
Bobrownicka M., Narkotyk mitu: szkic o świadomości narodowej i kulturowej Słowian zachodnich i południowych, Kraków 1995.
Bogdanović D., Doba borbi za očuvanje i obnovu države, Beograd 2000.
Božić N., Nacija i nacijonalizam, Beograd 1996.
Cetnarowicz A., Odrodzenie narodowe w Dalmacji: od „slavenstva” do nowoczesnej chorwackiej i serbskiej idei narodowej, Kraków 2001.
Cetnarowicz A., Pod berłem Habsburgów: zagadnienia narodowościowe, Kraków 2015.
Chaszczewicz-Rydel M., Obrazy Bałkanów: mity, stereotypy, nowa imagologia, Wrocław 2013.
Ciesielski T., Rzeczpospolita państwem wielu narodowości i wyzwań: XVI-XVIII wiek, Warszawa 2008.
Dąbrowska-Partyka M., Kultury słowiańskie: między postkomunizmem a postmodernizmem, Kraków 2009.
Dimitrov D., Bulgarian civilizers of the slavs, Sofia 1993.
Dupkala R., Mesjanizm polityczny, Katowice 2005.
Gałązka W., Naród i kultura: antologia esejów i artykułów o narodzie i kulturze bułgarskiej, Kraków 1985.
Gibas-Krzak D., Południowosłowiańska mozaika: geograficzno-polityczna krajów postjugosłowiańskich, Szczecin 2010.
Handke K., Słowianie, Słowiańszczyzna – pojęcia i rzeczywistość dawniej i dziś, Warszawa 2002.
Horvat J., Kultura Hrvata kroz 1000 godina, Zagreb 2006.
Jasienica P., Rzeczpospolita obojga narodów, t. 1 Srebrny wiek, Warszawa 2007.
Jasienica P., Rzeczpospolita obojga narodów, t. 2Calamitas regnum, Warszawa 2007.
Jasienica P., Rzeczpospolita obojga narodów, t. 3 Dzieje agonii, Warszawa 2007.
Judah T., The Serbs: history, myth and the destruction of Yugoslavia, Yale 1997.
Kisielewski T., Europa Środkowa – zakres pojęcia, Lublin 1992.
Kurnatowska Z., Słowiańszczyzna w Europie średniowiecznej, Wrocław 1996.
Łazuga W., Monarchia habsburska – między idealizacją a alienacją, Poznań 2010.
Mužić I., Podrijetlo Hrvata, Zagreb 1989.
Pankalla A., Mitoterapia: historia, teoria i praktyka, Jastrzębie Zdrój 2010.
Pavličević D., Hisoria Chorwacji, Poznań 2004.
Rapacka J., Godzina Herdera: o Serbach, Chorwatach i idei postjugosłowiańskiej, Warszawa 1995.
Rudaś-Grodzka M., Sfinks słowiański i mumia polska, Warszawa 2003.
Samardić R., Srbi pod tudinskom vlašću, t. 1 i 2, Beograd 2000.
Sepkowski A., Utopie polskiego romantyzmu: światopogląd a działanie, Piotrków Trybunalski 1997.
Simoniti P.¸ Humanizem na Slovenskem in slovenski humanisti do srede XVI. stolećja, Ljubljana 1979.
Taubes J., Apokalipsa i polityka, Warszawa 2013.
Tošić V., The Serbs, Malden 2004.
Walkiewicz W., Bałkany słowiańskie: aspiracje, uwikłania, sprzeczności, Warszawa 2015.
Walkiewicz W., Jugosławia: byt wspólny i rozpad, Warszawa 2000.
Zimna E., Czeskie sny, Wrocław 2014.
