RELACJE INTERKULTUROWE

RELACJE INTERKULTUROWE

relacje interkulturowe

Rok akademicki 2022/2023, semestr zimowy, 30 godzin, konwersatorium, rok I studiów magisterskich

TERMIN: wtorek, godzina 17:00 -18:30, sala 281

DYŻUR: wtorek, godzina 16:30-17:00, gabinet 382

 

WARUNKI ZALICZENIA:

    • – obecność i aktywny udział zajęciach (dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze);
    • – przygotowanie wystąpienia w ramach panelu dyskusyjnego na trzech ostatnich zajęciach;
    • – pozytywna ocena z pisemnego kolokwium w formie testu zamkniętego;
  • – nadliczbowe nieobecności należy rozliczyć minimum na tydzień przed terminem kolokwium;
  • – niestawienie się na kolokwium bez powiadomienia o tym prowadzącego minimum 5 godzin przed jego terminem skutkuje wpisaniem oceny niedostatecznej per absentiam oraz koniecznością przystąpienia do zaliczenia poprawkowego w terminie jednego tygodnia od daty pierwszego terminu.

Tematy krótkich prezentacji:

Ekumenizm jako forma dialogu transkulturowego na przykładzie Słowian.

Protokół dyplomatyczny i jego słowiańska specyfika. czy takowa istnieje?

Historia kontaktów polsko-chorwackich do wieku XIX.

Relacje węgiersko-słowiańskie na przykładzie Bułgarii i Czech.

Sztuka jako forma komunikacji interkulturowej [na przykładzie sztuki socjalizmu]

Migracja edukacyjna na przestrzeni dziejów i jej wpływ na kształtowanie relacji interkulturowych [na przykładzie 2 krajów]

Pansłowiańskie koine do XV wieku.

Uniwersalne, słowiańskie wyznaczniki świadomości narodowej.

Topografia miejsc pamięci zbiorowej Europy Środkowej i Południowej.

Żywotność dziedzictwa reformacji w Europie Środkowej i Południowej.

Mit Śródziemnomorza – utopia czy niezrealizowany ideał?

Bariery międzykulturowe w sferze Słowiańszczyzny Południowej.

Wystąpienie ma mieć formę krótkiej, 20-30 minutowej prezentacji.

LISTA TEMATÓW:

1. Próba definicji pojęć związanych z relacjami interkulturowymi omawianego obszaru (dialog międzykulturowy, ponadnarodowy model kultury, kultura narodowa, świadomość narodowa, komunikacja kulturowa itp.)

TEKST

Śliz Anna. Wielokulturowość i jej socjologiczny sens

Silva Luciana. Intercultural Relationships: Entry, Adjustment, and Cultural Negotiations

2. Między Rzymem a Konstantynopolem. Duchowe dziedzictwo Europy Środkowej i Południowej.

Kodes Joahnnes, On the Slavic Immigration in the Byzantine Balkans

Herrin Judith, Bizancjum niezwykłe dziedzictwo rozdział o Cyrylu i Metodym

Sztuka Słowian Południowych

Film o serbskim prawosławiu [angielski]

Berschin W. , Grecko-łacińskie średniowiecze. Od Hieronima do Mikołaja z Kuzy, przeł. i opr. K. Liman, Gniezno 2003.

Awierincew S., Na skrzyżowaniu tradycji (szkice o literaturze i kulturze wczesnobizantyńskiej), przeł. D. Ulicka, Warszawa 1988.

3. Uniwersalizm tradycji cyrylometodejskiej.

Krakowsko-wileńskie studia slawistyczne, teksty Ženuch, Naumowa, Kuczyńskiej

Havlik Lubomir, Constantine and Methodius in Moravia

4. Słowiańszczyzna w zasięgu Pax Bizantina (estetyka bizantyjska, relacje, wzory kultury, proces adaptacji osiągnięć kultury bizantyńskiej na gruncie słowiańskim)

Zarys filozofii bizantyńskiej

Bizantyjski kanon i jego adaptacja

Kultura Słowian w wiekach od VI do X

5. Kształtowanie się chrześcijańskich kultur słowiańskich.

Kultura Słowian w wiekach od VI do X

Tradycja cyrylo-metodiańska jako paradygmat

6. Dyfuzje tradycji: hybrydyczność kultury staro-serbskiej.

Staroserbska kultura w kategoriach Cyrylianitas i Latinitas

7. Związki kulturowe Słowiańszczyzny Południowej i Rusi. 

Ruś Halicka a Bizancjum

Ruś i Biazancjum  986-989

8. Góra Athos i tradycja monastyczna chrześcijańskiego Wschodu. 

Athos w kulturze Europy

9. Dialog międzykulturowy na obszarach wschodnich Rzeczypospolitej (XVI-XVII w.) 

RP a Włochy XVI-XVII w.

Kultura staropolska

Tolerancja religijna a kwestia pamięci historycznej

10. Spotkania Wschodu z Zachodem; idee ekumenizmu. 

Piotr Skarga jako propagator unii kościoła katolickiego z prawosławnym

Unia lubelska i unia brzeska

11. Dualizm konfesyjny, wspólnota językowa i etniczność; idee wspólnoty słowiańskiej. 

12. Komunikacja kulturowa w warunkach obcego panowania: Bałkany pod tureckim jarzmem. 

Polityka Turcji wobec państw i narodów

Zmierzch panowania tureckiego na Bałkanach

13. Relacje interkulturowe a świadomość narodowa.

14. TEST ZALICZENIOWY 

PODSTAWOWA LITERATURA:

    • Chlebda W., Pograniczność i pogranicza w perspektywie nauk humanistycznych i społecznych, Opole 2015.
    • Dąbrowski M., Swój – Obcy – Inny: z problemów interferencji i komunikacji kulturowej, Izabelin 2001.
    • Dąbrowski, M., Swój/Obcy/Inny. Z problemów interferencji i komunikacji międzykulturowej, Warszawa 2001.
    • Gajda, J., 2002, Antropologia kulturowa. Wprowadzenie do wiedzy o kulturze. Cz. 1., Toruń, Wyd. Adam Marszałek.
    • Gołembski F., Stosunki kulturalne na Bałkanach, Warszawa 2001.
    • Hejmej A., Interkulturowość – literatura – komparatystyka, „Teksty Drugie” 2009, nr 6, s. 34-47.
    • Kidd, W., Culture and identity, New York 2002.
    • Komunikacja międzykulturowa, wewnątrzkulturowa, społeczna: szkice socjologiczne, pod red. J. Żurki, Toruń 2009.
    • Kostyrko T., „Transkulturowość” w ujęciu André Marlaux – przyczynek do pojmowania terminu, [w:] Estetyka transkulturowa, red. K. Wilkoszewska, Kraków 2004.
    • Mikułowski-Piotrowski J., Komunikacja międzykulturowa: wprowadzenie, Kraków 1999.
    • Mole, J.,  W tyglu Europy. Wzorce i bariery kulturowe w przedsiębiorstwach, Warszawa 2000.
    • Olszewska-Dyoniziak B., Oblicza kultury: wstęp do antropologii międzykulturowej komunikacji, Kraków 1998.
    • Paleczny T., Stosunki międzykulturowe: zarys problematyki, Kraków 2005.
    • Pogorzelska M., Wokół różnorodności kulturowej i regionalizmu : rozważania teoretyczne i aspekty praktyczne, Opole 2014.
    • Rewers E., Transkulturowość czy glokalnosć? Dwa dyskursy o kondycji post- -ponowoczesnej, [w:] Dylematy wielokulturowości, red. W. Kalaga, Kraków 2004.
    • Romaniszyn K., Kulturowe implikacje międzynarodowych migracji, Lublin 2003.
    • Romanowska J., Transkulturowość czy transkulturacja? O perypetiach pewnego bardzo modnego terminu, Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ, Nauki Humanistyczne 2013, nr 6, s. 143-152.
    • Symbioza kultur słowiańskich i niesłowiańskich w Europie Środkowej, red. M. Bobrownicka, Kraków 1996.
    • Śródziemnomorze – Europa Środkowa – Bałkany. Studia z literatur południowosłowiańskich, red. M. Dąbrowska-Partyka, Kraków 2002.
    • Todorova M. , Bałkany wyobrażone, przeł. P. Szymor, M. Budzińska, Wołowiec 2008.
    • Trompenaars, F., Hampden-Turner, Ch., Siedem wymiarów kultury, Kraków 2002.
    • Wielokulturowość między edukacją regionalną i edukacją międzykulturową: dylematy i konteksty tożsamościowe, red. Kazimierz Kossak-Główczewski, Adela Kożyczkowska, Kraków 2015.
    • Wierzbicka, A. 1999, Język – umysł – kultura, Warszawa 1999.
    • Zimbardo P., Psychologia: kluczowe koncepcje, Warszawa 2010.
    • Zrozumieć innego: współczesne problemy komunikacji międzykulturowej, pod red. O. Glebovej i  M. Niemiec-Knaś, Częstochowa 2010.
    • Awierincew S., Na skrzyżowaniu tradycji (szkice o literaturze i kulturze wczesno bizantyjskiej), Warszawa 1988.
    • Bobrownicka M., Narkotyk mitu. Szkice o świadomości narodowej i kulturowej Słowian zachodnich i południowych, Kraków 1995.
    • Dąbrowska M., Swój – Obcy – Inny: z problemów interferencji i komunikacji kulturowej, Izabelin 2001.
    • Gil D., Prawosławie, historia, naród. Miejsce kultury duchowej w serbskiej tradycji i współczesności, Kraków 2005.
    • Gołembski F., Stosunki kulturalne na Bałkanach, Warszawa 2001.
    • Haussig H., Historia kultury bizantyjskiej, Warszawa 1980.
    • Jurewicz O., Historia literatury bizantyńskiej. Zarys, Wrocław 1984.
    • Lichaczow D. S., Poetyka literatury staroruskiej, Warszawa 1981.
    • Naumowa A., Wiara i historia: z dziejów literatury cerkiewnosłowiańskiej na ziemiach polsko-litewskich, Kraków 1996.
    • Obolensky D., The Byzantine Commonwealh. Eastern Europe 500-1453, London 1974.
    • Olszewska-Dyoniziak B., Oblicza kultury: wstęp do antropologii międzykulturowej komunikacji, Kraków 1998.
    • J. Mikułowski–Pomorski, Komunikacja międzykulturowa. Wprowadzenie, Kraków 1999.
    • Komunikacja międzykulturowa. Zbliżenia i impresje, red. A. Kapciak, L. Korporowicz, A. Tyszka. Warszawa 1995.
    • Filozofia dialogu, Poznań 2006, t. 4: Różnorodność form, dialogu międzykulturowego, red. J. Baniak.
    • Z. Benedyktowicz, Portrety „obcego”. Od stereotypu do symbolu, Kraków 2000.
    • M. Dąbrowski, Swój / Obcy / Inny. Z problemów interferencji i komunikacji międzykulturowej, Izabelin 2001
    • Tina Baloh, Spodbujanje medkulturnega dialoga, w: „Andragoška spoznanja”, R. 21, nr 3/2015, s. 75-80. https://www.dlib.si/details/URN:NBN:SI:DOC-IROHG21Y/?euapi=1&query=%27keywords%3dspodbujanje+medkulturnega+dialoga%27&pageSize=25
    • Bojan Baskar, Nacionalna identiteta kot imperialna zapuščina: uvod v slovensko etnomitologijo, Ljubljana 2015
    • Ana Bojinović Fenko, Jure Požgan, Kulturna diplomacija in kultura v mednarodnih odnosih: študija primera slovenske zunanje politike, w: „Družboslovne razprave”, R. 28, nr 69, 2012, s. 25-53.
    • Mojca Drčar-Murko, Odnosi z Italijo – ključni problem zunanje politike po neodvisnosti, w: „Teorija in praksa”, R. 33, nr 4 (jul.-avg. 1996), s. 583-595. https://www.dlib.si/results/?euapi=1&query=%27keywords%3dodnosi+z+italijo+-+klju%C4%8Dni+problem+zunanje+politike+po+neodvisnosti%27&pageSize=25
    • Suzana Guoth, Prvi koraki kulturnega sodelovanja med Slovenijo oziroma takratno Jugoslavijo in Madžarsko, w: „Slovenski koledar: letopis za slovensko narodnost na Madžarskem”, 2004, s. 51-54.
    • Jugoslavija v času. Devetdeset let od nastanka prve jugoslovanske države / Yugoslavia through time. Ninety Years Since the Formation of the First Yugoslavia, red. Bojan Balkovec, Ljubljana 2009.
    • Ana Kralj, Tanja Rener, Meja kot razlika, metafora in diskurz, w: „Teorija in praksa”, R. 47, nr 2/3 (2010), s. 509-532. https://www.dlib.si/details/URN:NBN:SI:DOC-EERVPDYK/?euapi=1&query=%27keywords%3dmeja+kot+razlika%2c+metafora+in+diskurz%27&pageSize=25
    • Marina Lukšič-Hacin, Mirjam Milharčič Hladnik, Mitja Sardoč, Medkulturni odnosi kot aktivno državljanstvo, ZRC Sazu, Ljubljana 2011.
    • Renata Mejak, Medčasovna analiza pogledov Lendavčanov na sosednjo Madžarsko w: „Razprave in gradivo: revija za narodnostna vprašanja = Treatises and documents: journal of ethnic studies”, nr 36/37 (2000), s. 185-206.
    • Tanja Petrović, Dolga pot domov. Reprezentacije zahodnega Balkana v političnem in medijskem diskurzu, Mirovni Inštitut, Ljubljana 2009.
    • Jože Pirjevec, Slovensko-italijanski odnosi od leta 1915 do danes, w: „Annales : analiza istrske in mediteranske študije = annali di Studi istriani e mediterranei = annals for Istrian and Mediterranean studies”, nr 8 (1996), s. 9-14. https://www.dlib.si/results/?euapi=1&query=%27keywords%3dslovensko-italijanski+odnosi+od+leta+1915%27&pageSize=25
    • Slovenski odnosi z Dunajem skozi čas, ZRC SAZU, Ljubljana 2013.
    • Slovensko-hrvaško sosedstvo = Hrvatsko-slovensko susjedstvo, red. Darko Darovec i Petar Strčić, Koper 2011.
    • Sožitje med kulturami: poti do medkulturnega dialoga III, red. Maja Lamberger Khatib, Maribor 2015.
    • Ksenija Vidmar Horvat, Kozmopolitski patriotizem: Historično-sociološki in etični vidiki neke paradigme, Ljubljana 2012.
    • Hrvatsko-mađarski odnosi 1102.-1918: zbornik radova, red. Milan Kruhek, Zagreb 2004.
    • Mato Artuković, Prema korijenu hrvatsko-srpskog sukoba, [w:] Hrvati i manjine u Hrvatskoj: moderni identiteti, red. Marijana Marinović, Zagreb 2014 (http://www.azoo.hr/images/izdanja/manjine/04.html)
    • Željko Holjevac, Mađaroni i mađarizacija u hrvatskoj između mita i zbilje u svjetlu hrvatsko-mađarskih odnosa u 19. Stoljeću, [w:] Hrvati i manjine u Hrvatskoj: moderni identiteti, red. Marijana Marinović, Zagreb 2014 (http://www.azoo.hr/images/izdanja/manjine/05.html)
    • Zlatko Hasanbegović, Islam i Bošnjaci muslimani u Zagrebu 1878–1941. Pravni položaj vjere i oblikovanje zajednice, [w:] Hrvati i manjine u Hrvatskoj: moderni identiteti, red. Marijana Marinović, Zagreb 2014 http://www.azoo.hr/images/izdanja/manjine/09.html
    • Hrvatska u europskim odnosima, http://www.croatia.eu/page.php?lang=1&id=19
    • Petar Korunić, Hrvatsko-slovenski odnosi u razdoblju oblikovanja jugoslavenske ideologije u hrvatskoj i slovenskoj politici (1835-1874), Etnološka tribina : Godišnjak Hrvatskog etnološkog društva, Vol.13-14 No.6-7 Prosinac 1984