Europejskie i rodzime konteksty kultury chorwackiej

Europejskie i rodzime konteksty kultury chorwackiej


wtorek 15:15-16:45, dyżur: czwartek 18:30-19:30, sala 84

Tematy zajęć i prymarna, obowiązkowa literatura

Pojęcia: kultura, tradycja, kontekst kulturowy

J. Szacki, Tradycja. Zarys problematyki, Warszawa 1971; Tradycja i nowoczesność, red . J. Kurczewska, J. Szacki Warszawa 1984; F. Znaniecki, Nauki o kulturze, przeł. J. Szacki, Warszawa 1971; M. Kula, Wybór tradycji, Warszawa 2003; Pojęcia i definicje kultury

Kategorie: Wschód, Zachód w ujęciu historycznym, politycznym, kulturowym

S. Zakrzewski, Zachód i Wschód w historii Polski, w: Zagadnienia historyczne, Lwów 1908;  M. Todorova, Bałkany wyobrażone, Wołowiec 2008; Janion, Polska między Wschodem a Zachodem, “TEKSTY DRUGIE” nr 6 2003; Kategoria Europy w kulturach słowiańskich, red. T. Dąbek-Wirgowa, A. Z. Makowiecki, Warszawa 1992. A. Mironowicz, Kościół Prawosławny w dziejach Rzeczpospolitej; M. Małowist, Wschód a Zachód Europy

Europa i Słowiańszczyzna – Slavia Orthodoxa i Slavia Latina

ZAJĘCIA ZDALNE

Film o Cyrylu i Metodym 20 minut

Film fabularny o Cyrylu i Metodym

M. Banniard, Geneza kultury europejskiej, V-VIII w., tł. A. Kuryś, Warszawa 1995; O. Halecki, Historia Europy – jej granice i podziały, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, Lublin 2002; A.W. Mikołajczak, Korzenie Europy, Gniezno 2004; A.W. Mikołajczak, Być Europejczykiem, Gniezno 2002; A. Fiut, Być (albo nie być) Środkowoeuropejczykiem, Kraków 1999; Latinitas i Cyrillianitas – poszukiwanie duszy Europy, w: A.W. Mikołajczak, M. Walczak-Mikołajczakowa, Europa na moście westchnień, Gniezno 2003.

Starożytne Bałkany

ZAJĘCIA ZDALNE

Etnogeneza, historia i kultura ludów bałkańskich w starożytności, red. W. Pająkowski, L.  Mrozewicz, Poznań 1990; Balcanica Posnaniensia. Acta et studia, t. I: Mezja – Tracja –Bałkany, oprac. i red. S. Parnicki-Pudełko, W. Pająkowski, L. Mrozewicz, Poznan 1984; Ch. Damow, Trakowie, Warszawa 1987; M. Conczewa, Sztuka ziemi trackiej, Warszawa 1979; H. Dracoviviu, Dakowie, Warszawa 1969.

Średniowieczne Bałkany po znakiem Bizancjum i Athosu J. Herrin, Bizancjum. Niezwykłe dziedzictwo średniowiecznego imperium, przeł. N. Radomski, Poznań 2009; Bizancjum (ss. 210-272), w: A. Schmemann, Droga prawosławia w historii, przeł. H. Paprocki, Bialystok 2001; A. Naumow, Święta Góra Athos, w: Peregrinus Cracoviensis, z. 8, 2000; Góra Athos (ss. 233-244), w: J. Herrin, Bizancjum. Niezwykłe dziedzictwo średniowiecznego imperium, przeł. N. Radomski, Poznań 2009. 14.03, sala 285

Idea władzy i jej przejawy

ZAJĘCIA ZDALNE

M. Chlebus, O naturze władz, Warszawa 2003; Czajowski, Władza polityczna analiza pojęcia, w: Studia z Teorii polityki, t. I, red. A.W. Jabłoński, L. Sobkowiak, Wrocław 1999; D. Wrong, Problemy definiowania pojęcia władzy, w: Elementy teorii socjologicznych, red. W. Derczyński, A. Jasińska-Kania, J. Szacki, Warszawa 1975, s. 539-551; Uspienski B., Car i patriarcha. Charyzmat władzy w Rosji (Bizantyjski model i jego nowe rosyjskie ujęcie), Katowice 1999; Uspienski B. A., Żywow W. M., Car i bóg. Semiotyczne aspekty sakralizacji monarchy w Rosji, Warszawa 1992.

Bałkany, Chorwacja i Europa – wybrane przykłady 

ZAJĘCIA ZDALNE

J. Sujecka, Przestrzeń jako metafora w dialogu pojęć między Bałkanami i Europą. Czy Europa jest metaforą dla Bałkanów?, „Studia Litteraria Polono-Slavica” 2008, nr 8, 2008, numer tematyczny: Metafory w dyskursie humanistycznym, w mówieniu publicznym i w mowie potocznej, red. J. Sujecka, s. 177- 188; G. Szwat-Gyłybowa, O szczególnym przypadku przemilczenia w relacjach Bułgara z Europą, w: Przemilczenia w relacjach międzykulturowych, red. Joanna Goszczyńska, G. Szwat-Gyłybowa, Warszawa 2008, s. 271-284; G.Szwat-Gyłybowa, Europa i Orient w świetle bułgarskiej prozy wspomnieniowej XIX stulecia, w: Kategoria Europy w kulturach słowiańskich, red. T. Dąbek-Wirgowa, A. Makowiecki, Warszawa 1992; M. Babić, Bałkanizacja czy europeizacja? Bośnia i Hercegowina w perspektywie europejskiej, w: Konflikty narodowe i europejskie aspiracje państw bałkańskich, red. M. Filipowicz, Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej (Rok IX, zeszyt 2), Lublin 2011; M. Czerwiński, Chorwacja między Europą a Bałkanami. Analiza dyskursu prasowego, w: W poszukiwaniu nowego kanonu. Reinterpretacje tradycji kulturalnej w krajach postjugosłowiańskich po 1995 roku, red. M. Dąbrowska-Partyka, Kraków 2005, ss. 97-116; M. Dąbrowska-Partyka, Chorwacja w Europie – Europa w Chorwacji. Przewartościowania w obrębie kanonu literatury chorwackiej, w: W poszukiwaniu nowego kanonu…, ss. 351-370; A. Kola, Europa w dyskursie polskim, czeskim i chorwackim. Rekonfiguracje krytyczne, Toruń 2011.

Islam na Bałkanach i w Chorwacji

ZAJĘCIA ZDALNE

E. Machut-Mendecka, Archetypy islamu, Warszawa 2005; J. Danecki, Podstawowe wiadomości o islamie, t. I i II, Warszawa 1997, 2008; J. Ciopiński, Świat dawnej literatury tureckiej, Kraków 1997; Dzieje gospodarcze i społeczne Imperium Osmańskiego (1300–1914), red. H. Inalcik, D. Quataert, tłum. J. Hunia, Kraków 2008 (fragmenty dotyczące Bałkanów); Leksykon wiedzy o Turcji, red. Tadeusz Majda, Dialog, Warszawa 2003; G. Szwat-Gyłybowa, Stereotyp Turka w piśmiennictwie bułgarskim XIX stulecia a grzechy europejskiego orientalizmu, (w:) Kategoria narodu w kulturach słowiańskich, pod red. T.Dąbek -Wirgowej i A.Z.Makowieckiego, Warszawa 1993, s. 71-76; M. Babić, Dramat tożsamości narodowej. Muzułmanie bośniaccy, w: Muzułmanie w Europie. Bogactwo różnorodności czy źródło konfliktów, red. M. Widy-Behiesse, Warszawa 2011. 27.03, sala 285

Bałkańskie  i chorwackie miejsca pamięci/  miejsca pamięci na Bałkanach i w Chorwacji w kontekście tradycji, tożsamości i kanonu narodowego

ZAJĘCIA ZDALNE

Pamięć zbiorowa jako czynnik integracji i źródło konfliktów, pod red. A.Szpocińskiego, Warszawa 2009; Czas przeszły i pamięć społeczeństwa, red. B. Szacka, A. Sawisz, Warszawa 1990; B. Szacka, Czas przeszły, pamięć, mit, Warszawa 2006; M. Kula, Wybór tradycji, Warszawa 2003; A. Szpociński, Kanon historyczny, „Studia Socjologiczne” 4, (91) 1983, s. 129-146; M. Kula, Nośniki pamięci historycznej, Warszawa 2002; J. Sujecka, Bałkańskie miejsca pamięci. Pojęcie Macedonii w bułgarskiej i macedońskiej czasoprzestrzeni kulturowej XX w., „Borussia” 2006, Nr 37, s. 76-88; J. Sujecka, Bułgarska przestrzeń narodowa, w: Wielkie mity narodowe Słowian, Poznań 2001; J. Sujecka, Tradycja jako wyznacznik tożsamości narodu (na przykładzie Macedończyków i Bułgarów), w: Z polskich studiów slawistycznych, seria X, Warszawa 2003, s. 187-192; J.Sujecka, Problem terytorializmu i podwójnej tożsamości z perspektywy Macedonii w XX wieku, „Sprawy Narodowościowe” seria nowa, 2005 zeszyt 26, s. 157-166; A.W. Mikołajczak, Z. Stamatoski, Antyczna tożsamość Macedonii – pomiędzy nacjonalizmem a uniwersalizmem, w: Wokół Macedonii: kultura siły-siła kultury, Poznań 2002, s. 107-116; T. Dąbek-Wirgowa, Pogranicze historii i mitu. Współczesne aktualizacje XIX-wiecznych mitów narodowych na obszarze bułgarskim i macedońskim, w: Współcześni Słowianie wobec własnych tradycji i mitów, red. M. Bobrownicka, L. Suchanek, F. Ziejka, Kraków 1997.

Bałkany i Chorwacja w dyskursie kolonialnym, postkolonialnym, zależnościowym i postzależnościowym

ZAJĘCIA ZDALNE

M. Koch, „My” i „Oni”, „Swój” i „Obcy”. Bałkany XX wieku z perspektywy kolonialnej i poskolonialnej, w: „Porównania” 6, 2009, vol. VI., albo http://amu.academia.edu/MagdalenaKoch/Papers/1093908/_My_i_oni_swoj_i_obcy_._Balkany_XX_wieku_z_perspektywy_kolonialnej_i_postkolonialnej; Postkolonializm, w: A. Burzyńska, M.P. Markowski, Teorie literatury XX wieku. Podręcznik. Kraków 2006; Kultura po przejściach, osoby z przeszłością, t.1. Polski dyskurs postzależnościowy – Konteksty i perspektywy badawcze, Kraków 2011; Bałkany w XX i XXI wieku: historia, polityka, kultura. / red. H. Stys i Sz. Sochacki. Toruń 2009.

Polityczno-symboliczne Bałkany i Chorwacja

ZAJĘCIA ZDALNE

M. Babić, Polityka symboli i ideologia. Serbska scena polityczna, w: Transformacje systemowe w Polsce i innych krajach postkomunistycznych, red. M. Chałubiński, J. Wojnicki, Pułtusk 2010; M. Babić, Bośnia i Hercegowina, specyfika systemu politycznego, w: Małe państwa Europy, red. D. Popławski, Warszawa 2009; A. Kola, Bałkany – mapa symboliczna, „Przegląd Polityczny”, nr 89/2008, s. 165-168; Bałkany: etnokulturowe podłoże konfliktów / red. nauk. Wawrzyniec Konarski, Adam Koseski. Pułtusk 2006.

Bałkany i Chorwacja w Europie, czyli między Wschodem i Zachodem – wybrane przykłady

ZAJĘCIA ZDALNE

B. Zieliński, Bośnia między Wschodem a Zachodem (Od mitu kosowskiego w ideologii młodobośniakiej do powieści I. Andricia Travnička hronika), “Studia Rossica Posnaniensia”. Poznań 1991:XXII, ss. 109 – 117; B. Jezernik, Dzika Europa. Bałkany w oczach zachodnich podróżników, tłum. P. Oczko, Kraków 2007.

Chorwacka tradycja dawniej i dziś – wybrane przykłady

Jasna Capo, Croatian traditional culture and identity past and present.

Hrvatska u 21. stoljeću

ZAJĘCIA ZDALNE